Het zou een dag worden waar iedereen zijn vingers bij kon aflikken, voorspelde de rector magnificus van de Universiteit van Amsterdam (UvA), Dymph van den Boom woensdagochtend. Ten overstaan van studenten en tientallen leden van de pers gaf Van den Boom het startschot aan de 24-uur studiemarathon in de Oudemanhuispoort in Amsterdam.
Amsterdam, 21 jan – Het binnenhofje van de Oudemanhuispoort vertoont een vertrouwd beeld. Studenten lopen bellend of druk pratend in en uit. Een aantal steekt met een kopje koffie in de hand nog even snel een sigaret op. Toch is vandaag anders. Vandaag zal de Oudemanhuispoort voor het eerst vierentwintig uur open blijven, ter ere van de studiemarathon.
Na Utrecht (maandag) en Groningen (dinsdag) is het deze woensdag de beurt aan Amsterdamse studenten om de laatste vierentwintig van de tweeënzeventig uur durende ‘studiedemonstratie’ te volbrengen. Om aan het kabinet van premier Rutte te laten zien dat studenten wel degelijk willen studeren. En dat er zeker niet op onderwijs moet worden bezuinigd.”Maar om nou een gebouw te gaan bezetten leek ons niet echt de manier”, zegt initiatiefnemer Jaap Oosterwijk (21).
09:00 uur
Jaap heeft er zin in. Samen met een vriend die in Utrecht studeert kwam de derdejaars UvA-student Wijsbegeerte en Politicologie drie weken geleden op het idee om een studiemarathon te organiseren. “Om op een positieve manier duidelijk te maken dat we de huidige kabinetsplannen afkeuren”, vertelt Jaap. In zijn donkere pak lijkt hij nog langer dan hij al is. Zijn bruine haar glijdt voor zijn ogen wanneer hij vol enthousiasme praat.
Ook Max Patelski (21), medebedenker van de marathon, is er vandaag. De eerste 24 uur in Utrecht heeft hij al achter de rug, vertelt de tweedejaars student Bestuur- en Organisatiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Tijdens de marathon in Groningen moest hij even bijslapen. Maar nu is hij er weer klaar voor, zegt hij lachend. Hij wrijft in zijn handen.
Zodra de rector magnificus de marathon heeft geopend vertrekken de journalisten. Zo’n veertig studenten blijven over in de zaal waar ruim 200 mensen in passen. Voor veel studenten is negen uur duidelijk nog wat vroeg.
12:30 uur
De zaal zit bomvol. Zo vol dat mensen langs de zijkant moeten staan of zitten. Er zijn niet alleen studenten, maar ook belangstellenden die het initiatief steunen. Zoals Barth Nieman (36), die zegt de hele dag te blijven. Robbert Dijkgraaf, universiteitshoogleraar van de UvA en voorzitter van wetenschapsakademie KNAW, vertelt over de rol van de wetenschap. Het publiek hangt aan zijn lippen. “Dit is toch briljant!”, fluistert een jongen tegen zijn buurman.
Rector magnificus Van den Boom noemde de sprekers vanochtend ‘het neusje van de zalm’. Ruim twintig hoogleraren uit het Amsterdamse hoger onderwijs, maar ook politici als Job Cohen (Pvda) en Boris van der Ham (D66) nemen een deel van de 24 uur op zich om te spreken over uiteenlopende thema’s. Maar allen met dezelfde rode draad: een afkeuring voor de geplande onderwijsbezuinigingen. Na ieder college wordt de spreker beloond met een toepasselijk cadeau: een rode pen, ‘om een dikke, rode streep door alle onderwijsbezuinigingen te trekken’. PvdA’er Cohen moet even slikken. Door ‘alle’ bezuinigingen kan hij niet beloven. “Maar wel door veel”, voegt hij lachend toe.
02:00 uur
In Utrecht en Groningen haakten veel studenten na een uur af, maar de Amsterdamse collegezaal is nog helemaal vol. “Spectaculair”, glundert Bart van Heerikhuizen, nadat hij van het joelende publiek een staande ovatie heeft ontvangen. De UvA-hoogleraar Sociologie had de organisatie speciaal verzocht of hij om twee uur mocht komen. “Ik ben nog nooit zo laat op de Oudemanhuispoort geweest, fantastisch!”
De sfeer is uitgelaten, niemand lijkt moe. Op de gang worden energiedrankjes en koffie uitgedeeld. “Gratis”, staat op een groot roze bord. De collegebanken liggen bezaaid met lege chipszakken, koffiebekers en blikjes Red Bull. Onder de tafels worden plastic bekertjes stiekem gevuld met wijn. Een bewaker neemt een paar bierflesjes in beslag bij een groepje jongens. “Dat is niet de bedoeling hé”, spreekt hij hen op vermanende toon toe. De fles wodka die snel werd weggeschoven is hem niet opgevallen. Tot blijdschap van het groepje, dat snel wat bekertjes op de gang gaat halen.
04:00 uur
Nu blijkt wie de echte fanatiekelingen zijn. Nog maar een veertigtal studenten is over. Bij velen begint het hoofd langzaam te hangen, maar ze blijven zitten. “Nu ga ik het volhouden ook”, zegt Duco Burgers (19), eerstejaars student Duits. Hij is nu al zo ver gekomen, ‘daar kunnen die paar uurtjes nog wel bij’. Maar hoe dichter het einde nadert, hoe langzamer de tijd voor velen lijkt te gaan. Zelfs de energieke Jaap, die de hele nacht heen en weer bleef rennen, zit rond half zeven onderuitgezakt op een stoel. Hij kan niet meer. “Nog maar een paar uurtjes”, spreekt Max hem toe. “Dan is het alweer voorbij en wordt het huilen geblazen.”
08:57 uur
Nog maar een paar minuten. Het selecte gezelschap is inmiddels verder uitgedund tot een man of dertig. Hoofden leunen op handen, uit verschillende hoeken klinkt gegaap. Terwijl Jasper en Max iedereen bedanken voor de fantastische dag, gaat de deur van de zaal open. Een docent staat buiten te wachten, hij moet hier over een paar minuten college geven. Terwijl een verse lading uitgeslapen studenten staat te wachten, strompelen de marathondeelnemers naar buiten. “Op naar het café!”, joelt iemand. Het is Duco. Hij heeft het gehaald. Jaap en Max blijven nog even achter. “De boel moet eerst nog worden opgeruimd”, zegt Jaap. Hij kijkt naar de overvloed aan bekertjes en blikjes die op en rond de collegebanken liggen. “En ach, ik ben nu toch al over mijn slaap heen.”