Ronald Olsthoorn
Zijn eigen voetbalcarrière werd door een blessure in de kiem gesmoord. Algemeen directeur van Ajax, Rik van den Boog, verdiende zijn sporen als zakenman. “Hij heeft een goed zakelijk verleden, op zijn laatste positie na.”
“Eigenlijk hebben we er nog nooit zo goed voor gestaan.” Op bijna Cruijffiaanse wijze rekent Rik van den Boog (51) over de telefoon voor hoe het nettoverlies van Ajax NV – 22,8 miljoen euro – moet worden uitgelegd. Het tekent Van den Boog die door vrienden en zakenrelaties als een “razendsnelle rekenaar” wordt omschreven. Een “innemende gozer” en “charmant”, maar ook een “straatschoffie”. Eigenschappen die Van den Boog ten volle zal moeten aanwenden om zich staande te houden als algemeen directeur van Ajax, de functie die hij sinds 1 januari 2009 bekleedt.
Onder Van den Boog wist Ajax zich voor het eerst sinds 2005 te kwalificeren voor de Champions League en doet het volop mee in de strijd om het landskampioenschap. Maar onder Van den Boog liet ook clubicoon Johan Cruijff in De Telegraaf van zich spreken. Hij noemde het financiële en technische beleid van de club een drama en riep de gehele clubleiding op te vertrekken. En dan is er nog het spoor dat Van den Boog in de zakenwereld achterliet, waarvan de nasleep van het faillissement van Marco Borsato’s The Entertainment Group (TEG) het meest in het oog springt. Wie is de man die de dagelijkse leiding van Ajax in handen heeft? En zit zijn zakelijk verleden zijn functioneren als Ajax-directeur in de weg?
Volkse voetballer
“Rik komt uit een echte Amsterdamse familie”, zegt jeugdvriend en eigenaar van een sportschool in Purmerend George Bruynesteijn. De twee zaten bij elkaar in de klas op de Vondelschool in de Amsterdamse Pijp en waren onafscheidelijk. “Ik was kind aan huis bij Riks ouders en zijn twee jaar oudere broer Hans. Zijn vader werkte in de fabriek, maakte kopjes en schoteltjes, daar hebben wij in de vakantie ook heel wat aan de lopende band gestaan. Het was bij Rik thuis gezellig en volks. Het was bij mij thuis toch even anders, iets meer middenstand en er kon financieel wat meer. Dat had Rik vrij snel in de gaten en je zag meteen aan hem dat hij meer wilde, meer dan in de zomervakantie naar de camping in Voorthuizen.”
Van den Boog en Bruynesteijn waren naast vrienden ook rivalen als ze op straat of in clubverband tegen elkaar voetbalden. Bruynesteijn: “Als we ruzie hadden, gingen we altijd elkaars moeder beledigen. Zijn moeder was nogal voluptueus en die van mij had een kleurtje. Dan was het van “dikke olifant” en “zwarte aap” over en weer.” Op hun twaalfde werden ze allebei gescout door Ajax. In de beslissende wedstrijd stonden de twee tegenover elkaar. “Rik rechtsback en ik linksbuiten. Ik ben helemaal weggespeeld die dag en werd weggestuurd. Rik mocht blijven.”
Van den Boog doorliep alle jeugdelftallen van Ajax, maar stokte in het tweede elftal. Naast het voetballen studeerde hij aan de Pedagogische Academie. Volgens Bruynesteijn niet naar de zin van toenmalig Ajax-trainer Leo Beenhakker. “Die vond dat je moest kiezen, óf voetballen óf studeren. Volgens Rik was dat een slap excuus om hem uit het eerste te houden. Hij heeft toen een hoop heibel gemaakt – want dat kan hij als het niet naar z’n zin gaat – en is toen vertrokken naar Sportclub Amersfoort. Daar heeft hij in een wedstrijd een verschrikkelijke doodschop gekregen.”
Commerciële carrièremaker
Met die doodschop kwam een einde aan Van den Boogs aspiraties als profvoetballer. Hij verbrijzelde zijn enkel en werd afgekeurd voor het voetbal op het allerhoogste niveau. Van den Boog stond vervolgens een aantal jaar voor de klas als wiskundeleraar op de J.W. Willems-school, een lts in Amsterdam-West. Later zou hij daar zelf over zeggen dat hij zich soms meer sociaal werker dan leraar voelde. Van den Boog wilde meer, iets anders en begon aan zijn eerste commerciële baan bij verzekeraar Stad Rotterdam.
In die tijd – begin jaren tachtig – kwam Peter Duijvelshoff veel over de vloer bij Van den Boog die met zijn eerste vrouw op de Derde Kostverlorenkade in Amsterdam Oud-West woonde. De twee zaten bij elkaar in het zaalvoetbalteam en Duijvelshoff wilde dat Van den Boog, nog steeds een begenadigd voetballer, ook op het veld bij voetbalvereniging DCG zijn ploeggenoot zou worden. “Rik had het niet zo naar zijn zin in die verzekeringswereld. Ik was wagenparkbeheerder bij printerfabrikant Xerox en zei tegen hem: ‘Ik zorg dat jij binnenkomt bij Xerox en dan kom jij bij DCG voetballen.’”
En zo ging Van den Boog printers en kopieerapparaten verkopen. Hij bleek daarvoor uit het juiste hout gesneden. Duijvelshoff: “Rik gaat tot het uiterste om te winnen, op het voetbalveld en daarbuiten. Als verkoper doorzag hij situaties razendsnel en wist hij bij de mensen op het juiste moment, de juiste snaar te raken. Zo zit er op die apparaten natuurlijk een bepaalde marge. Rik presteerde het om ten overstaan van een klant te zeggen: ‘Heb jij weleens in drie seconden duizend gulden verdiend? Nee? Nou, dan zou ik even hier tekenen als ik jou was.’ Rik haalde ontzettend veel orders binnen.”
Van den Boog schopte het bij Xerox uiteindelijk tot verkoopdirecteur en was enige tijd landenmanager voor Finland, de Baltische staten en Rusland. Een mooie baan in de Verenigde Staten lonkte, maar dat zagen zijn – intussen – tweede vrouw en drie kinderen niet zitten. Van den Boog koos in 1999 voor een nieuwe sector, de mobiele communicatie en ging als directeur aan de slag bij Libertel dat later werd overgenomen door Vodafone. André ten Bloemendal was onder Van den Boog commercieel directeur van Libertel/Vodafone en ontdekte een paradox in het karakter van zijn baas. “Rik kan zijn mensen goed motiveren en gaat daarbij uit van de gedachte dat er meer is dan werk alleen. Het thuisfront mag volgens hem niet onder het werk lijden. Maar voor zichzelf legt hij de lat onbedaarlijk hoog. Voor zijn eigen omgeving zou het soms best een tandje minder mogen.”
Betrokken bij fraude en wanbestuur?
Uit deze tijd stamt ook een eerste smet op het blazoen van Van den Boog. NRC Handelsblad berichtte vorig jaar dat Van den Boog in 2001 namens Libertel/Vodafone aanjager en initiator was van verboden prijsafspraken en het uitwisselen van concurrentiegevoelige informatie tussen zijn bedrijf en andere telecomaanbieders zoals KPN, T-mobile en Orange. Van den Boog heeft altijd ontkend de spil te zijn geweest in deze kartelzaak. Na een jarenlange juridische strijd ligt het dossier nu weer bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit die moet gaan bepalen of de gebeurtenissen destijds werkelijk de markt hebben verstoord en of de opgelegde boete aan de betrokken bedrijven van 88 miljoen euro terecht was.
Meer in verlegenheid kwam de Ajax-directeur in oktober 2009 toen TEG failliet ging, het bedrijf rondom Marco Borsato waar ook andere sterren als Guus Meeuwis en Ilse de Lange onder contract stonden. TEG werd in 1995 opgericht met Borsato, diens manager Paul Brinks, media-ondernemer Unico Glorie en artiestenmanager Sandra Nagtzaam als aandeelhouders. In 2006 verkocht Nagtzaam haar 25 procent van de aandelen aan Van den Boog, textielmagnaat Laurens Hompes en Belcompany-oprichter Ginus Tiemessen. Volgens ingewijden heeft Van den Boog zich sindsdien nadrukkelijk met de koers van TEG bemoeid. Toen het bedrijf omviel en achterbleef met een schuldenlast van 13 miljoen euro verklaarden alle aandeelhouders unisono dat zij niet verantwoordelijk waren voor de financiële janboel die curator Jan Padberg bij TEG aantrof.
CV
Rik van den Boog is op 1 september 1959 geboren in Amsterdam. Van den Boog woont met zijn vrouw in Weesp en heeft uit twee huwelijken drie kinderen.
1972-1978 Berlage Lyceum (atheneum b)
1978-1982 Pedagogische Academie H. Bouman
1975-1983 Jeugdopleiding Ajax
1982-1985 Wiskundeleraar technische school J.W. Willems
1985-1986 Leerling-actuaris Stad Rotterdam
1986-1999 Xerox, verkoopdirecteur
1999-2002 Vodafone Libertel, directeur distributie
2003-2004 Orange, commercieel directeur
2005-2008 Investeerder in verschillende bedrijven
1 januari 2009 Algemeen directeur Ajax
Padberg rondde eind augustus zijn onderzoek af en concludeerde dat – in tegenstelling tot eerdere berichten in De Telegraaf – er geen aanwijzingen waren voor faillissementsfraude, intercorporale Kerst-orgies, cocaïnesessies of persoonlijk gegraai. Maar daarmee is de kous voor Padberg niet af. Hij heeft de directie van TEG intussen aansprakelijk gesteld voor de faillissementsschuld en in november gaat hij nog een aantal aandeelhouders horen. Padberg wil weten of zij “feitelijk leiding gaven” aan het bedrijf. “Indien dat het geval is”, zegt Padberg,” dan zal ik ook hen aansprakelijk stellen. En ja, meneer Van den Boog staat ook op mijn lijstje.”
Op aanraden van Van den Boog investeerde Henk Keilman “enkele miljoenen” in het bedrijf Lab Venture. Het waren vooral de verliezen van dit aan TEG gelieerde bedrijf dat het amusementsimperium van Borsato deed instorten. Het moest als “incubator voor veelbelovende bedrijven in de nieuwe media” moest dienen. De curator van Lab Venture, Nils Reerink, is nog niet zover gevorderd als zijn collega Padberg, maar kijkt ook tegen een tekort van 12,5 miljoen euro in de boedel aan. Reerink: ”Ik ben tot dusver nog geen enkele vruchtbare deelneming tegengekomen. Het lijkt erop dat er in het Lab eindeloos veel geld is verstookt.”
Ook Keilman is zijn geld kwijt. “Daar ben ik verder naar Rik niet rancuneus over, niet alles kan succesvol zijn. Wel heeft Rik een aantal fouten gemaakt en dat heb ik hem ook gezegd. Venture capital, het woord zegt het al, is risicovol kapitaal. Je investeert vaak in bedrijven of ideeën die zich soms nog in een embryonaal stadium bevinden. Om dat goed te kunnen beoordelen, dat is een vak apart en Rik heeft dat onderschat. Hij wil vaak te veel dingen tegelijk doen. Wat dat betreft is Ajax misschien wel goed voor hem, dan kan hij zich focussen op een ding.”
Op zijn plek bij Ajax
“Bij Ajax is natuurlijk elke scheet voorpaginanieuws”, zegt radio-dj Daniël Dekker die het spanningsveld omschrijft waarin Van den Boog opereert. Dekker is voorzitter van de 85.000 leden tellende Supportersvereniging Ajax en zit in die hoedanigheid maandelijks met de directie van Ajax om de tafel. Hij vindt Van den Boog “straight” en “goed in zijn communicatie naar de supporters”. De twee stonden niet zo lang geleden nog tegenover elkaar toen de supporters kwaad waren over de in hun ogen te hoge prijzen voor de thuiswedstrijden in de Champions League. Dekker: “Rik reageerde emotioneel. Het was allemaal al in de pers voor hij er bij betrokken raakte en toen kwam er ook nog eens die column van Cruijff in De Telegraaf overheen. Rik wil Ajax graag verder brengen, daarover de controle houden en op dat moment was hij even de regie kwijt.”
De voorzitter van Ajax, Uri Coronel, staat nog steeds vierkant achter zijn beslissing om Rik van den Boog tot algemeen directeur te benoemen. In 2008 zat Coronel in de commissie voor die de Ajax-organisatie doorlichtte. Een van de aanbevelingen was om een directeur aan te stellen die thuis was in de voetbalwereld, een boegbeeld voor de club was en een people manager voor het personeel. Coronel: “Rik voldoet op alle punten. Hij heeft een goed zakelijk verleden op zijn laatste positie na, maar daarover heeft hij mij tijdig geïnformeerd. De TEG-zaak is voor mij met het rapport van de curator afgesloten. Dat zou alleen nog kunnen veranderen als blijkt dat Rik mij onjuist heeft geïnformeerd of dat door allerhande procedures het belang van Ajax in het geding komt, maar dat weet Rik zelf ook.”
George Bruynesteijn ziet zijn jeugdvriend niet zo vaak meer als vroeger. Het is het enige minpuntje dat hij noemt, de druk bezette Van den Boog is nog wel eens slordig in het onderhouden van contacten. “Zo was hij er niet toen ik vijftig werd, terwijl hij wél zou komen. Nou, dat zeg ik dan ook gewoon recht in zijn gezicht.” Uit principe was Bruynestijn er daarom niet bij toen Van den Boog vijftig werd en zijn vrouw een surprisefeestje organiseerde in hun villa in Weesp. Maar de twee mannen hebben het intussen bijgelegd. Laatst was Bruynesteijn nog met zijn vader op uitnodiging van Van den Boog bij een wedstrijd van Ajax. “Ach ja, dan hangen we ook gewoon weer om elkaars nek. Toen zei iemand nog: “Hé, jullie zijn zeker broers.” En ja, zo voelt het ook wel een beetje.”
Reacties zijn gesloten