De bezuinigingen die de gemeente Amsterdam vanaf 2011 wil doorvoeren treffen ook jongeren. Stedelijk Jongerenwerk Amsterdam (SJA) verliest binnen twee jaar de helft van haar subsidie. Het voortbestaan van de jongerenorganisatie is daardoor onzeker.
Vijftien vrouwen, de meeste met een hoofddoek, fietsen rond half vijf ‘s middags vrolijk op het verlaten schoolplein van het Calvijn met Junior College in Amsterdam Nieuw-West. Ze dragen fluorescerende hesjes met de tekst ‘fietsles’. Normaal gesproken zijn de leerlingen van de middelbare school al naar huis en kunnen de vrouwen rustig rondfietsen. Maar vandaag is dat anders. Zo’n veertig meisjes zitten nog bij elkaar voor de opening van een gloednieuw gedeelte van hun school en ze kunnen elk moment naar buiten komen.
‘De meidenlounge’ noemen de leerlingen de nieuwe ruimte die een paar weken geleden nog een grauwe opslagruimte was. Voor de opening van de lounge zijn zoveel mogelijk leerlingen – uitsluitend meisjes – opgetrommeld. Overal staan tafeltjes met oosterse lampen erboven. Er is een grote bar, een pooltafel, een videoscherm en er zijn knusse zithoekjes gemaakt. Op de wc-deur staat alleen het bordje ‘dames’. Het moge duidelijk zijn: jongens zijn hier verboden.
Met de jongens-vrije omgeving wil het Calvijn met Junior College haar vrouwelijke scholieren de mogelijkheid geven om na schooltijd met elkaar in een veilige omgeving te kunnen praten en workshops te kunnen volgen. De veertienjarige Samira ziet het wel zitten: “Hier kunnen we tenminste over vrouwendingen praten zonder dat de jongens er meteen rare opmerkingen over gaan maken.”
Elke dinsdag en donderdag is de lounge na schooltijd open. Samira weet nog niet of ze er altijd zal zijn. “Soms is het ook best leuk als er wel jongens bij zijn”, de meisjes om haar heen beginnen te giechelen.
Onzeker bestaan
Toch is het nog maar de vraag hoelang de meiden van de VMBO en MBO-school de lounge kunnen gebruiken. Voor de opening is de zaal feestelijk ingericht: de bar staat vol met hapjes en drankjes, over alle tafels liggen kleurige kleden en een aantal leraren spelen muziek. Maar bij de medewerkers van jongerenorganisatie Stedelijk Jongerenwerk Amsterdam (SJA), de organisatie die het project in het Calvijn met Junior College leidt, speelt iets heel anders. Vorige week kregen ze te horen dat het voortbestaan van SJA, en daarmee ondermeer het bestaan van deze meidenlounge, uiterst onzeker is.
De SJA is een van de jongerenprojecten waarop de gemeente de komende jaren fors wil bezuinigen. Als het aan het gemeentebestuur ligt gaat Amsterdam korten op School-tv en Streetcornerwork, schaft het de XXXS-kaart – een voordeelkaart voor jongeren – af en is er ook voor leerlingenvervoer minder geld. Samen moeten deze maatregelen zo’n anderhalf miljoen euro opleveren. Op de SJA wil de gemeente nog eens een miljoen bezuinigen. Komend jaar behoudt de jongerenorganisatie haar subsidie van twee miljoen euro, maar daarvan moet de helft worden ingezet om een deel van de vijfendertig personeelsleden weg te werken.
Vanaf 2012 moet SJA het jaarlijks doen met een budget van een miljoen euro, waarvan ze een deel moeten afstaan aan een Marokkaanse jongerenorganisatie die zich wil afscheiden van SJA. SJA houdt zelf vermoedelijk iets meer dan een half miljoen over.
“Onacceptabel”, vindt Femke Janssen, die sinds de oprichting in 2001 voor SJA werkt. “Op deze manier vergooien ze een heleboel expertise en worden duizenden jongeren gedupeerd. We worden helemaal uitgekleed, in het ergste geval moeten we volgend jaar zelfs stoppen. En dat terwijl wij als enige organisatie op stedelijk niveau echt bezig zijn met de ontwikkeling van meiden. Vooral moslimmeiden, die niet zomaar met jongens willen of mogen omgaan.”
Beter zelfbeeld
Door workshops en gesprekken over persoonlijke problemen probeert SJA de meiden sterker in hun schoenen te laten staan. Maar SJA houdt zich niet alleen met meiden bezig. De jongerenorganisatie heeft als doel creatief talent bij de jeugd te stimuleren, hen te weerhouden van hangen op straat en ze voor te bereiden op een maatschappelijke carrière. Vanuit vier kantoren, twee in Amsterdam West en twee in Amsterdam Oost, organiseert SJA dansavonden, sporttoernooien, muziekoptredens en debatten. Daarnaast begeleidt SJA jongeren in het vinden van stageplaatsen.
Naast het organiseren van eigen activiteiten, kunnen ook scholen gebruik maken van de ervaring van SJA, zoals het Calvijn met Junior College. “Voor ons is het in eerste instantie belangrijk dat de meiden een beter zelfbeeld en meer zelfvertrouwen krijgen”, zegt Jolanda Hogewind, directeur van het Calvijn met Junior College. “SJA heeft veel ervaring met jongerencultuur en empowerment van jonge vrouwen. Als de ruimte vertrouwd voelt, kunnen de meiden praten over pesten, seksualiteit of hun thuissituatie. Later gaan de meiden ook projecten op straat doen. Ik ben heel blij dat onze school dit kan aanbieden.”
Jesse Bos, PvdA-wethouder van stadsdeel Nieuw-West, benadrukt dat ze het initiatief “fantastisch” vindt. “Leren na school is minimaal zo belangrijk als leren tijdens school”, zegt Bos. “Vooral hier in West wonen mensen vaak in kleine huizen en hebben veel meisjes een islamitische of hindoestaanse achtergrond. Voor hen is een veilige en leuke plek na schooltijd hartstikke belangrijk.” Toch begrijpt Bos dat de bezuinigingen ook deze projecten raken. “We moeten in alles gaan kijken of het efficiënter en dus goedkoper kan. Dat doen we in zorg en welzijn, maar ook met jeugdprojecten. Het zijn heftige keuzes die we moeten maken, maar het moet nou eenmaal gebeuren.”
De SJA laat het er niet bij zitten en slaat alarm. Op de website roept SJA op tot het tekenen van een petitie onder de titel ‘laat jongeren(werk) bloeien, niet bloeden’. Voor 15 december wil SJA de gemeente op andere gedachten brengen, dan beslist het college over de bezuinigingsvoorstellen. “We zijn bezig met het voorbereiden van protestacties”, zegt Janssen. “Omdat we pas net op de hoogte zijn van de plannen weten we nog niet precies wat we gaan doen, maar we laten het niet zomaar gebeuren. Dat is zeker.”
In de tussentijd gaan de huidige projecten van SJA gewoon door. Zo ook op het Calvijn met Junior College. Als een aantal leraren aan het eind van de opening hun instrumenten oppakt en jaren zestig muziek begint te spelen, vraagt een van de meisjes aan een aanwezige docent: “Mogen we nu eindelijk weg?” De docent geeft toestemming. “Hé Ibi, waar wacht je op?”, roept het meisje vervolgens naar een vriendinnetje met een moderne spijkerbroek, strakke zwarte jas en een hoofddoekje. “We mogen!”
De meisjes stuiven naar buiten over het plein, hun vriendinnen volgen op een afstandje. Twee vrouwen van de fietsles kijken verbaasd op en rijden voorzichtig naar de zijkant. “He, waar komen jullie vandaan”, roept er eentje lachend. “Hebben jullie kattenkwaad zitten uithalen?” Het groepje meisjes hoort het niet en loopt roepend en gierend langs een grote poster aan de schoolmuur: ‘Calvijn met Junior College. Spannend leren’ staat erop.