Via de Wet Maatschappelijk Ondersteuning (WMO) kunnen ouderen of invaliden een scootmobiel of een traplift aanvragen. Dit gaat lang niet altijd goed. Mede omdat de gemeente Amsterdam een verwarrende aanvraagprocedure kent, zeggen verschillende bronnen in het veld.
Amsterdam – “De wijze waarop de gemeente Amsterdam de Wet Maatschappelijk Ondersteuning (Wmo) uitvoert zet cliënten op het verkeerde been”, zegt advocaat sociaal zekerheidsrecht Matthijs Vermaat van Van der Woude De Graaf Advocaten.
De Wmo is op 1 januari 2007 ingegaan en regelt dat bijvoorbeeld mensen met een beperking of ouderen voorzieningen aan kunnen vragen die hun zelfredzaamheid bevorderen zoals een scootmobiel, een traplift of huishoudelijke hulp. In 2010 is in Amsterdam116 miljoen euro beschikbaar voor de uitvoering van de Wmo.
Volgens Vermaat en Rieke Righolt, juriste gezondheidsrecht bij Stichting de Ombudsman gaan er regelmatig dingem mis bij het aanvragen van Wmo-voorzieningen. Dit is volgens hen deels te wijten aan de procedure die de gemeente Amsterdam hanteert. Twee medewerkers van Stichting MEE Amsterdam die gehandicapten en mensen met een chronische ziekte begeleiden bij Wmo-aanvragen zien ook problemen in de dagelijkse praktijk.
Procedure Amsterdam
Wie in Amsterdam bijvoorbeeld een scootmobiel aanvraagt, doet dit niet bij de gemeente maar bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Deze onafhankelijke instelling onderzoekt of iemand recht heeft op de scootmobiel en brengt vervolgens een advies uit aan de gemeente. Mede op basis van dit advies besluit de gemeente of een voorziening wel of niet wordt toegekend.
Het advies van het CIZ is niet bindend. Wel moeten aanvragers een formulier invullen waarin ze aangeven of ze het wel of niet eens zijn met het advies van het CIZ. Pas als het formulier is teruggestuurd neemt de gemeente een besluit. Dit is volgens Righolt een verwarrende s
De Dienst Wonen, Zorg en Samenleven (WZS) zegt dat de gemeente er juist voor heeft gekozen om de aanvraag direct bij het CIZ te laten doen omdat dit efficiënter is. ” Eerst gegevens aanleveren bij de gemeente om die vervolgens door te sturen naar het CIZ voor een advies levert alleen maar tijdverlies op. Wel is de gemeente verplicht om die aanvraag te bevestigen omdat er een handtekening nodig is van de cliënt. Als iemand niet reageert wordt nog tweemaal een nieuwe oproep gestuurd.” Volgens WSZ reageren nagenoeg alle cliënten.
Joop Teeken, consulent bij Stichting MEE. “Ik heb meerdere malen meegemaakt dat mensen het er maar bij laten zitten als het CIZ een negatief advies uitbrengt.” Hij voegt hieraan toe dat het om een doelgroep gaat die niet altijd even goed overweg kan met ingewikkelde procedures. Rieke Righolt bevestigt dit: “Het is voor mensen lastig om te begrijpend dat ze ook door moeten gaan met de procedure als het CIZ een negatief advies uitbrengt en ze dus toch alsnog een scootmobiel moeten aanvragen.” “Op deze wijze ontmoedigt de gemeente Amsterdam mensen om alsnog een aanvraag te doen”, aldus Vermaat.
Bezwaar
Vermaat legt uit waar het probleem zit: “Als mensen niet aankruisen of ze het wel of niet eens zijn met het advies van het CIZ en het formulier niet terugsturen, volgt ook geen officieel besluit waartegen bezwaar kan worden gemaakt.” Rinie Kranen sociaal juridisch medewerker van Stichting MEE: “wat ik ook meemaak is dat mensen denken dat ze al bezwaar hebben gemaakt als ze hebben aangekruist dat ze het oneens zijn met het advies van het CIZ.”
Dat mensen geen bezwaar kunnen maken is volgens Righolt een probleem. “Ik win regelmatig bezwaarzaken omdat het CIZ niet goed naar de persoonlijke situatie van de cliënt heeft gekeken.” Ze benadrukt wel dat dit zaken zijn die in heel het land worden gevoerd. Ook uit cijfers van de gemeente Amsterdam blijkt dat het zin heeft om bezwaar aan te tekenen. Meer dan een kwart van de mensen die in 2009 in Amsterdam bezwaar maakten tegen een WMO besluit kregen van de rechter gelijk.
Righolt, Vermaat en de medewerkers van Stichting MEE zien meer in de werkwijze die veel andere gemeente hanteren. Daar doe je een aanvraag direct bij de gemeente. Die regelt dat een onafhankelijk instelling, zoals het CIZ, de keuring doet en de gemeente stuurt vervolgens direct het officiële besluit op. De extra tussenstap waarin mensen aan moeten geven of ze het eens zijn met het advies van het CIZ is dan niet nodig. Vermaat: “Ook de gemeente Amsterdam zou zich aan de regeltjes moeten houden.”