'Schelden is echt iets van nu'

Hoe tolerant is Amsterdam? Jessica Silversmith van het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam vertelt.

Amsterdam – “Amsterdam promoot zichzelf als tolerante wereldstad, maar eigenlijk is dat schijn. We zijn tolerant zolang mensen niet te dichtbij komen,” zegt Jessica Silversmith, directeur van het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam (MDRA). Zij werkt sinds 1996 bij de MDRA. “Ruim zeventien procent van het totaal aantal landelijke klachten komt uit Amsterdam. Dat zijn zo’n 850 klachten per jaar. Meer dan in welke regio dan ook.”

 

Die cijfers zeggen volgens Silversmith echter weinig over de omvang van het probleem in de stad. “Dat wij meer meldingen krijgen, hoeft niet te betekenen dat er hier ook meer gediscrimineerd wordt. Misschien vinden mensen wel sneller de weg naar ons meldpunt dan in andere regio’s. We hebben de afgelopen tijd veel gedaan aan promotie.”

Anti-discriminatieplatform

Vorige week riep wethouder Freek Ossel (PvdA) op tot een anti-discriminatieplatform dat vergelijkbaar moet zijn met het brede platform ‘Help de kernwapens de wereld uit’ in de jaren ’80. Om discriminatie te bestrijden, moeten Amsterdammers gezamenlijk optrekken, vindt Ossel. Silversmith is het niet met hem eens. “Een platform? Dat leidt alleen maar tot een brei van emoties die worden vertaald in leuzen. En daarnaast: hoe wil je mensen binden? Ik vind dat elke instantie en burger een eigen verantwoordelijkheid heeft. Iedereen moet in zijn eigen leefwereld discriminatie aanpakken.”

Volgens Silversmith is het een probleem dat Amsterdammers weinig eigen leefruimte hebben. “De ruimte die je hebt, wil je ook benutten. Dan kan je last van elkaar krijgen en dat kan leiden tot irritaties. Wat weer tot gevolg kan hebben dat je een opmerking maakt die iets over de ander zegt, bijvoorbeeld over zijn huidskleur of geloofsovertuiging.”

Het merendeel van de discriminatie is volgens Silversmith dan ook niet doelbewust. “Er flapt wel eens iets uit.” Bovendien voelt de één zich sneller gediscrimineerd dan de ander. “Als mensen melden dat iemand smerig naar ze kijkt, dan is het moeilijk daar iets mee te doen. Het is een gevoel en weinig concreet.”

Definitie

Toch is de definitie van discriminatie voor Silversmith heel helder: “Het maken van onderscheid tussen mensen op kenmerken die er niet toe doen. Dus kenmerken als geslacht, leeftijd, huidskleur, geaardheid, geloof enzovoorts.” Eén scheldwoord is al genoeg om een melding te maken. Silversmith: “Discriminatie raakt je in het diepst van je zijn. Van de ander mag je schijnbaar niet zijn wie je bent en als dat duidelijk wordt gemaakt met één scheldwoord, dan kan je dat melden. Want alleen als mensen het melden kunnen wij discriminatie zichtbaar maken en er aandacht voor te vragen.”

Een melding die bij de MDRA binnenkomt wordt eerst verder onderzocht. “We vragen naar details en hebben bewijs nodig, zoals een getuige. Door vervolgens te bemiddelen proberen we de problemen op te lossen. We zoeken naar een oplossing die dicht bij de mensen staat en zullen er daarom niet meteen een rechtszaak van maken.” In Amsterdam komen volgens Silversmith de meeste meldingen binnen over discriminatie op basis van afkomst.

Meer dan vroeger

Wordt er in Amsterdam nu meer gediscrimineerd dan vroeger? Dat is volgens Silversmith moeilijk te zeggen, omdat discriminatie niet te meten is. “Er bestaan veel cijfers en onderzoeken, maar wat zeggen die? Als je in een onderzoek aan mensen vraagt of ze wel eens discriminatie ervaren hebben, dan weet je nog niets. Wat betekent dat, discriminatie ervaren? Het is voor iedereen verschillend.”

Silversmith gelooft niet dat zij discriminatie de wereld uit kan helpen. “Het is iets wat altijd al heeft bestaan. Waar mensen samenleven, heb je discriminatie.” Wel zijn de vormen en manieren volgens haar steeds anders. “Iemand uitschelden is echt iets van nu. En het wordt steeds platter. Terwijl men er vroeger misschien voor koos om bijvoorbeeld niet met die persoon om te gaan.”