Onderzoek naar seks op TV is hard nodig

Communicatiewetenschapper Jochen Peter doet onderzoek naar de invloed van seks in de media op jongeren. Dat het verregaande effecten heeft is duidelijk, maar verder dan die conclusie komen andere onderzoekers vaak niet.

Amsterdam – Verschillende onderzoeken tonen aan dat het seksuele gedrag van jongeren wordt beïnvloed door het kijken naar seks op internet en tv. Wat de mate en de achtergrond van deze invloed is op het gedrag van jongeren blijft tot dusver onbeantwoord. De overheersende veronderstelling is dat jongeren de seksuele handelingen nabootsen die ze zien. Communicatiewetenschapper Jochen Peter (Universiteit van Amsterdam) is het niet eens met deze aanname.

Dit voorjaar start hij daarom een onderzoek naar het karakter en het gewicht van de invloed die media uitoefenen op het seksuele bewustzijn en handelen van jongeren. Hiervoor kreeg hij een beurs van achthonderdduizend euro toegewezen door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.

Het project is een verdieping van een voorgaand onderzoek dat Peter deed, dat zich vooral richtte op de effecten van seksuele content op internet. Nu wil hij meer nadruk leggen op de invloed van televisie op de seksbeleving van jongeren.

Als gevolg van het kijken naar ‘Sexual Media Content’ (SMC) zijn jongeren toleranter ten opzichte van het onderhouden van wisselende seksuele contacten dan een paar jaar geleden. Bovendien worden vrouwen steeds vaker gezien als lustobject. Ook zijn jongeren in het algemeen onzekerder over hun seksuele ervaringen, aldus Peter.

Toch blijft het volgens hem onduidelijk in hoeverre deze ontwikkelingen worden beïnvloed door de media en in hoeverre door andere factoren, zoals vrienden en familie. Daarom wil de wetenschapper onderzoeken welke groepen jongeren op seksueel gebied het meest worden geprikkeld door de media en waarom.

Karakter
De communicatiewetenschapper verwacht daarnaast dat het kijkplezier dat SMC met zich meebrengt, bepaalt in welke mate jongeren het beeld dat zij van seks hebben bijstellen. Daarom wil hij de eigenschappen van onder andere pornografie en videoclips bestuderen om na te gaan wat het karakter en de vorm van SMC op tv is. Hiermee wil Peter vergelijken hoe verschillende media-uitingen inspelen op de seksbeleving van jongeren.

Peter legt de door hem bestudeerde beelden daarna voor aan een groep van driehonderd jongeren in de leeftijdscategorie van twaalf tot en met twintig jaar. Zo probeert hij een patroon te ontdekken tussen het soort SMC en de invloed daarvan op het beeld dat de jongeren hebben van seks.

Relevantie
Het onderzoek is in de eerste plaats van belang op maatschappelijk gebied, stelt Peter. “Technologische ontwikkelingen zorgen altijd voor morele paniek in de samenleving. De eventuele schadelijke effecten van seksgerelateerde content moeten intensief worden onderzocht, voordat er beweringen over gedaan kunnen worden. Ten tweede is er politieke relevantie. In bijvoorbeeld de Verenigde Staten wordt dit soort onderzoek niet getolereerd, maar het is wel nodig om te bepalen of er beleidsmaatregelen nodig zijn.”

Seksuoloog Peter Leusink, verbonden aan de Nederlandse Vereniging voor Seksuologie, is fervent voorstander van dergelijk onderzoek. “Uit onderzoek blijkt dat ongeveer zestien procent van de seksueel actieve meisjes in Nederland onder de 25 aangeeft seksueel mishandeld te worden. Elf procent van deze groep ervaart pijn tijdens het vrijen”, meldt hij. “Deze zaken leverden zelfs Kamervragen op. Mogelijk duiden de problemen erop dat jongeren een verkeerd beeld hebben van seks. In vergelijking met vroeger kunnen jongeren relatief eenvoudig aan pornografie komen. De vraag is onder welke omstandigheden kijken naar seks op tv gekoppeld kan worden aan seksuele uitingen.”

Hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Utrecht Liesbeth Woertman pleit ook voor onderzoek naar het seksuele zelfbeeld van jongeren. De invloed die mediabeelden uitoefenen op ons denken en gedrag is volgens haar een nieuw onderzoeksterrein. “Jongeren brengen vele uren door op zoek naar seks, in de virtuele wereld en voor de tv, zonder dat er genoeg bekend is over de effecten daarvan.”