Column: Protest tegen de kou

De één wacht smachtend op een Elfstedentocht, de ander vervloekt de winter en  droomt van tropische oorden. Een serie columns over de winter.

In de Dominicuskerk klinkt een sirene. Buiten op straat staat een man verdwaasd om zich heen te kijken. ‘Godverdomme!’ roept hij. ‘Het komt vanuit de kerk. Dat kan geen goed teken zijn.’ Hij vraagt zich af wat er aan de hand kan zijn. ‘Een overstroming? Een aanslag op de dam?’ Hij komt op dreef en overtuigt zichzelf ervan dat de noodtoestand is uitgeroepen en dat er snel actie moet worden ondernomen. Hij pakt een witte stift uit zijn zak en begint op straat te schrijven. ‘Het. Moet. Nu. Maar. Eens. Afgelopen. Zijn. Met. De. Kou!’ Hij schrijft door. Hij wil vuur. Betrokkenheid. Samenwerking.

Theaterduo De Bloeiende Maagden gebruikt de wanhopige man om te laten zien dat het mis gaat in de stad. Op verzoek van de oecumenische Dominicuskerk geeft De Bloeiende Maagden haar interpretatie van het thema ‘het is koud in de stad’. De kerk aan de Spuistraat wil met de maandelijkse ‘avondsirene’ proberen om niet-kerkelijk Amsterdam te bereiken. Om de kerk dichter bij de stad te plaatsen. De organisatoren zien het als een moment van bezinning, maar ook van protest. Elke maand gaat de sirene en reageren dichters, muzikanten, denkers, bestuurders en acteurs op een actueel thema. Op een flyertje staat dat ‘het een uur van aanklacht, hartenkreten en stilte’ is. ‘Een ander geluid’ noemen de organisatoren het. Je mag het ook ‘gebed’ noemen.

Met de jassen nog aan zitten de aanwezigen in de kerk aandachtig te luisteren. De avond begint met berichten uit de stad. Galmend door de kerkelijke akoestiek komt een stem dichterbij. “De PvdA vindt het te koud om campagne te voeren. In de Hallen is een kraakactie aan de gang. De krakers willen een weggeefwinkel, een dagcafé en een volkskeukenrestaurantje openen. In de Spuistraat is de eerste warmtewinkel geopend. Het is niet nog niet duidelijk hoe de warmte verpakt moet worden.” De warme stem van dichter en theatermaker Ewout Eggink vult de ruimte. “Het is onbekend hoeveel kinderen uit Haïti bij liefdevolle gezinnen in Amsterdam zijn opgenomen. Antarctica is de koudste plek op aarde. De koudste temperatuur ooit waargenomen was -89,2 ºC. Buiten is het drie graden. Binnen klinkt de avondsirene.”

Voordat er glühwein wordt uitgedeeld, wordt er gezamenlijk licht gemaakt. Alle aanwezigen mogen een kaarsje aansteken. Er branden kaarsjes voor de buren, voor vrede, voor uitgeprocedeerde asielzoekers. Eén vrouw brandt een kaarsje voor de kinderen in groep 8 die deze week de cito-toets maken. Een ander brandt het kaarsje voor alle aanwezigen. Het licht gaat aan voor mensen die verdriet hebben, en mensen die moeizaam moeten sterven, voor familieleden, vrienden. In een kring rond het steeds groter wordende licht staan de mensen naar elkaar te luisteren. Zo nu en dan wordt er gelachen en veel geknikt. Sommige mensen steken hun kaars in stilte aan. In de stilte zoals die vaker in kerken heerst. De grote stilte waar elk kuchje in gehoord wordt.

Na de glühwein loeit nog eenmaal de sirene. Dan gaat de deur open en komt de koude nacht de kerk binnen. De verwarmde zielen stappen langzaam Amsterdam weer in.