De Zuidas wacht nog op nieuw dokmodel

Al jaren bestaat het voornemen om de A10 in een tunnel onder de Zuidas door te laten lopen. Nu lijkt eindelijk een definitief plan in zicht.

Amsterdam – Afgelopen jaar zijn de huurprijzen gedaald, is de leegstand toegenomen en zijn investeerders weggelopen. Toch blijft het vertrouwen van de gemeente Amsterdam in de Zuidas overeind. Het eerstvolgende geplande prestigeproject is het dokmodel. Met dit plan komen de A10 Zuid, het station, de trein en de metro over een lengte van 1200 meter rond de Zuidas in een ondergrondse tunnel te liggen. Belangrijkste voordelen: de verkeersdrukte van de A10 hanteerbaar houden en bouwgrond vrijspelen.

Uitdagingen
Bij een oudere versie van het dokmodel werden grote vraagtekens geplaatst. Zouden de kosten van de investeringen, twee miljard, er wel uitgehaald worden? Doordat er op de Zuidas voornamelijk zakelijke dienstverleners, zoals banken,  zijn gevestigd is deze plek gevoelig voor economische schommelingen. Wat als het tijdelijk tegenzit? Of, erger, voor een langere periode? De kredietcrisis maakte die vraagstukken pijnlijk concreet toen alle eventuele private investeerders zich terugtrokken. Áls er een tunnel komt, zal die uitsluitend met publiek geld gefinancierd worden. Het Rijk en de gemeente Amsterdam verdelen de kosten. Maar dat is niet het enige dat veranderd is. Ook een paar dure technische hoogstandjes, zoals het plan om snelweg en spoor onder elkaar te leggen, bleken onhaalbaar.

Nieuwe dokmodel
Door de financiële tegenslagen liep het project een tijd lang vast. Tot Dirk Jan van den Berg, die onderzoek verricht naar het dokmodel in opdracht van het Rijk, het afgelopen najaar een voorproefje gaf van zijn nieuwe ideeën. Het spoor en de wegen zouden niet onder elkaar, maar naast elkaar komen te liggen. De parkeergarages komen bovengronds en de aparte tunnel voor servicediensten verdwijnt. Geschatte besparing: een half miljard. Sterker nog, in plaats van verlieslijdend, zou het project volgens zijn berekeningen zelfs winstgevend worden.

Maar de ervaring leert dat financiële beramingen  van grote bouwprojecten niet altijd even betrouwbaar zijn. De Betuwelijn, de Noord/Zuidlijn, de HSL. Stuk voor stuk vielen de kosten hoger uit dan in eerste instantie berekend. En is het nu met de crisis wel verstandig om te investeren in de Zuidas?

Wethouder Maarten van Poelgeest (GroenLinks) wil de definitieve resultaten van het onderzoeksrapport van Van den Berg afwachten, maar bevestigt wel dat de gemeente Amsterdam nog in zijn geheel achter de plannen voor het dokmodel staat. “Ook de crisis wordt in het rapport van Van den Berg afgewogen. We zullen het van zijn onderzoek laten afhangen hoe het dokmodel er uiteindelijk gaat uitzien.”

Ook het Amsterdamse PvdA-kamerlid Patricia Linhard staat nog achter het dokmodel. In de Kamer houdt ze zich bezig met ruimtelijke ordening. Linhard gelooft dat de aantrekkingskracht van de Zuidas zal toenemen door de verbetering van de infrastructuur. Meer bedrijven zullen zich daar willen vestigen. Over de leegstandproblematiek zegt ze: “Het is waar dat de leegstand ook op de Zuidas het afgelopen jaar flink is toegenomen. We proberen dat te bestrijden door met de nieuwbouwplannen eveneens geld te vinden om oude gebouwen een bestemming te geven. Op dit moment wordt er ook minder gebouwd op de Zuidas. Het is hopen dat het probleem zich weer oplost.”

Het definitieve rapport van Van den Berg wordt binnenkort verwacht.