Homoseksuele ouderen kunnen elkaar maandelijks opzoeken in woonzorgcentrum De Rietvinck. Het unieke concept genaamd Café Rosé ging gisteren van start. Willen homoseksuele ouderen zich afzonderen?
De foto van hun partner draaien ze snel om als er bezoek voor de deur staat. Hoewel er in Amsterdam veel aandacht is voor diversiteit, worden vooral oudere homoseksuelen lang niet altijd geaccepteerd. Uit onderzoek blijkt dat deze groep daardoor meer dan gemiddeld eenzaam en gedeprimeerd is.
In Amsterdam wonen ongeveer tienduizend homoseksuele 65-plussers. Woonzorgcentrum De Rietvinck aan het randje van de Jordaan biedt een deel van deze groep de mogelijkheid om in een homovriendelijke omgeving een thuis te vinden. De recente verbouwing die dit najaar werd afgerond, gaf aanleiding tot een nieuw concept: Café Rosé. Gistermiddag vond de officiële opening van de maandelijks terugkerende bijeenkomst plaats.
Ontmoetingsplek
In Café Rosé kunnen homoseksuele ouderen hun ervaringen delen met mensen met dezelfde achtergrond. “Vroeger werd homoseksualiteit gezien als ziekte, als abnormaal. Homoseksuelen moesten zich aanpassen en zijn vaak pas na het overlijden van hun man of vrouw uit de kast gekomen,” zegt Anton Koolwijk, die als geestelijk verzorger bij OsiraGroep de organisatie van de bijeenkomsten op zich neemt.
Ook nu nog weten bijvoorbeeld veel verzorgers niet hoe ze met homoseksuele ouderen om moeten gaan. Soms worden ‘roze ouderen’ zelfs respectloos behandeld, vindt Koolwijk. “Dan zegt een vrouwelijke verzorgende: ‘Ik ga die lesbienne niet wassen want dat vindt ze alleen maar prettig.’”
Café Rosé is niet alleen bedoeld voor bewoners van De Rietvinck, maar ook voor mensen die nog zelfstandig wonen. Koolwijk: “Het moet een gezellige ontmoetingsplek zijn, waar iedereen zich veilig voelt, grapjes kan maken en waar aandacht is voor homoseksuele onderwerpen.” Er komt bijvoorbeeld een politieman praten over hoe je om moet gaan met discriminatie, en er wordt een film vertoond over twee lesbische vrouwen die een relatie krijgen. “Als hetero realiseer je je niet dat bijvoorbeeld alles op tv over man-vrouw relaties gaat.”
Eenzaam
Dat homoseksuele ouderen vaak eenzaam beaamt ook socioloog Gert Hekma. “Deze generatie vindt het moeilijk om open te zijn over hun geaardheid en die te accepteren.” Ze zijn gewend geraakt aan de vooroordelen en de afwijzing. Cor Grotjohann (71) is bij de opening van Café Rosé aanwezig: “Ik kan me nog herinneren dat vrouwen diep weggedoken onder hun capuchon en sjaal de COC (belangenvereniging voor homoseksuelen, red.) binnenliepen.”
Vooral voor oudere generaties zijn familie en gezin erg belangrijk. Homo’s en lesbiennes blijven vaak alleen achter. “Ik wil niet over kinderen praten, dat interesseert me niet,” zegt Grotjohann. “Homoseksuelen hebben gewoon andere interesses. Andere vrouwen lezen van die bouquetreeksen, daar hoef je bij mij niet mee aan te komen.”
Uit onderzoek van de Rutgers Nisso Groep blijkt dat ook het kleinere sociale netwerk debet is aan de vereenzaming van homoseksuele ouderen. Café Rosé kan daarom de kloof dichten tussen de lange nachten in homoclubs en het volledig verlaten van de scene.
Iets anders
Nico van Raaij (61): “Als je hier binnenstapt, ben je een soort grens over. Dan schaam je je niet dat je ouder bent. Je bent tenslotte geen veertig meer. Tussen al die jongeren moet je steeds hooghouden dat je nog jong bent, pretenderen dat je geen last hebt van ouderdom of allerlei ziekten”. Zijn vrienden zijn het daar mee eens. Ook is de sfeer bij Café Rosé neutraler dan bij het COC. “Hier lopen mannen en vrouwen door elkaar, er zijn ook hetero’s.”
De heteroseksuele bewoners van De Rietvinck hebben geen bezwaar tegen de bijeenkomsten. “Mijn vrouw en ik hebben een gelukkig leven, zo ook twee mensen van hetzelfde geslacht. Iedereen moet leven zoals hij wil,” zegt één van hen. “Ze doen moeite om het mensen naar hun zin te maken. Ik vind het wel gezellig, ik ben geen man om alleen op m’n kamer te zitten.”
Koolwijk: “Iedereen is welkom bij Café Rosé. We willen mensen op een leuke manier bekend maken met homoseksualiteit. Onbekend maakt tenslotte onbemind.”