Diggy Dex: rapt over zijn gevoel

Diggy Dex is geen doorsnee rapper van de straat: hij rapt over de liefde en scoorde afgelopen zomer een hit. “Zodra een rapper succes heeft, vinden mensen dat die zijn ziel verkoopt.”

AMSTERDAM – Een rapper die bij het grote publiek doorbreekt met een liefdesliedje waarin hij beschrijft hoe hij zijn vriendinnetje heeft ontmoet. Het druist in tegen het beeld van straatcultuur, geweld en seksisme dat veel mensen van de hiphopscene hebben. Toch is dit het verhaal van Diggy Dex, de rapper die deze zomer samen met de Vlaamse Eva de Roovere met het nummer Slaap Lekker een nummer 1 hit scoorde in Nederland en België.

Slaap Lekker is geen uitzondering in het repertoire van Diggy Dex, de artiestennaam van Koen Jansen (29). Binnen de Nederlandse hiphopscene valt de rapper al langer op door zijn atypische teksten. Volgens Damai Schenk, de man die de concerten van Diggy Dex boekt, maakt Jansen alleen maar liedjes die dicht bij hem zelf staan.

Geboren en getogen in Amersfoort is Jansen nooit echt in aanraking gekomen met de straatcultuur. Hij komt niet uit een bovengemiddeld muzikaal gezin en heeft nooit muziekles gehad. Zijn ouders boden het hem wel aan, maar hij wilde niet. Het enige signaal dat er volgens zijn moeder in retrospectief op jonge leeftijd al op duidde dat hij weleens aanleg voor rap zou kunnen hebben, was zijn gave voor het schrijven van Sinterklaasgedichten. “Die overstegen het niveau van de Sint zat eens te denken…”

De Profeten

Op de middelbare school ontdekte Jansen de hiphop. Hij was vijftien toen hij met een vriendje rapgroep De Profeten begon. “In die tijd traden ze altijd op schoolfeestjes op”, zegt jeugdvriend Jasper Brommet. “Ik denk eigenlijk niet dat ik zijn teksten van toen nu nog goed zou vinden, maar in die tijd vonden wij het wel echt heel tof.”

In 2002 vertrok Jansen naar Amsterdam, waar hij sociologie studeerde. Een studie die hij met enige vertraging afrondde. Inmiddels waren De Profeten samen gegaan met een aantal andere Amersfoortse rappers. Onder de naam DAC, de Amersfoortse Coöperatie, brachten ze twee albums en twee singles uit. Binnen de Nederlandse rapscene kende iedereen de Amersfoorters, maar voor het grote publiek kwamen ze niet verder dan het winnen van de publieksprijs bij de Grote Prijs van Nederland in 2003 en een bescheiden hitje met het nummer Springstof. In 2006 bracht Jansen zijn eerste soloplaat uit.

Sinds Jansen solo is gegaan, heeft hij volgens zijn vriendin Dagmar Holtman echt de ruimte gekregen om zijn eigen geluid te ontwikkelen en te verfijnen. “Koen is geen stereotype rapper. Hij maakt juist hele melodieuze eigen liedjes, waar soms ook een beetje een singer-songwritersound in zit. Daarnaast schrijft hij hele gevoelige teksten. Over de liefde, maar bijvoorbeeld ook over de scheiding van zijn ouders. Ik denk dat deze combinatie hem redelijk uniek maakt binnen de Nederlandstalige rapscene.”

Kippenvel

Vrienden, familie en collega’s roemen Jansen omdat hij zijn gevoelens zo goed weet te verwerken in zijn teksten. Zijn moeder kreeg kippenvel toen ze het nummer Gescheiden Wegen, over de echtscheiding met haar man voor het eerst hoorde. Holtman, over wie Slaap Lekker gaat, krijgt nog steeds “een warm liefdevol gevoel van binnen” als ze goed naar de tekst van ‘haar’ nummer luistert. Jansen laat volgens jeugdvriend Brommet in zijn teksten “het achterste van zijn tong en het binnenste van zijn hart zien.”

Maar niet alleen intimi geven hoog op van de muziek en teksten van Jansen. Zangeres Eva de Roovere had nog nooit van Diggy Dex gehoord toen hij haar voor het eerst benaderde met de vraag of hij een sample van haar nummer Fantastig toch –het nummer dat Jansen remixte tot Slaap Lekker– mocht gebruiken.  “Toen ik de mp3 die hij mij mailde open klikte en de beat begon te spelen onder mijn nummer werd ik er instant vrolijk van. Ik had dan ook weinig bedenktijd nodig om ja te zeggen.”

De Roovere wilde meer horen van Diggy Dex. Onbevooroordeeld stopte ze Mayonaise voor de ziel, het laatste album van Diggy Dex, in haar CD-speler. “De eerste keer dat ik een hiphopplaat helemaal heb uitgeluisterd. Ik vond hiphop altijd leuke zomermuziek voor op de radio of om op te dansen, maar dit was de eerste keer dat ik echt onder de indruk geraakte van de teksten.”

‘Neprapper’

Toch is niet iedereen enthousiast over het succes van Jansen, weten vriendin Holtman en concertboeker Schenk. Volgens de conservatieve school binnen de hiphopscene mag rap uitsluitend over het leven van de straat gaan. Alle rap die buiten dit genre valt zou nep en commercieel zijn. Schenk: “Eigenlijk gaat dat altijd zo binnen de hiphopwereld. De meesten vinden het leuk wat Koen doet, maar zodra een rapper succes heeft, zijn er altijd mensen die vinden dat die zijn ziel verkoopt.” Holtman: “Koen is nooit van de straat geweest, dus dat hij zijn ziel verkoopt is onzin. Hij rapt al sinds 1995 over de dingen die hem bezig houden en hij is daar altijd serieus mee bezig geweest.”

Zelf haalt Jansen zijn schouders op als mensen hem verwijten dat hij een ‘neprapper’ zou zijn. “Hiphop is ooit op straat ontstaan, maar ik vind het te kortzichtig om daar bij te blijven. Rap is inmiddels uitgegroeid tot een volwaardige stroming binnen de muziek. Ik vind juist het leuke van muziek dat je altijd verschillende stromingen kunt mengen. Dat kun je zo gek maken als je zelf wil.” Jansen vindt het geen probleem om te erkennen dat Slaap Lekker geen echt hiphopnummer is. “Natuurlijk is dat veel meer een popliedje. Zo staat dat ook op Itunes. Maar ik vind het vooral een heel leuk liedje, dat is het belangrijkst.”

Met het succes van Slaap Lekker lijken de dromen van rapper Diggy Dex in vervulling te komen. Met Eva de Roovere speelt hij op plekken –zoals de Kleine Komedie– waar hij als rapper anders nooit zou komen. Zijn soloprogramma wordt nu geboekt door poppodia en discotheken die de rapper voorheen niet zagen staan. Doordat hij nu in grotere zalen kan gaan optreden, komt zijn lang gekoesterde wens om met liveband te gaan toeren uit. Maar misschien wel het belangrijkste: in combinatie met zijn bijbaan als docent rap aan de Popacademie in Rotterdam en de rapworkshops die Jansen geeft op middelbare scholen, kan hij nu eindelijk van zijn muziek leven. Jansen hoopt dat dit zo blijft.

Geen eendagsvlieg

Hij zal het in elk geval niet verpesten door naast zijn schoenen te gaan lopen, denkt concertboeker Schenk. “Koen is niet alleen artiest, maar ook ondernemer. Hij weet dat zodra hij zijn optredens gaat verkloten, hij niet meer geboekt zal worden.” En binnenkort krijgt Jansen er een extra motivatie bij om voldoende brood op de plank te brengen. “Hij was altijd al serieus met muziek bezig, maar sinds hij weet dat hij vader wordt, is hij nog veel meer gefocust op zijn prestaties als muzikant. Hij krijgt een zoon en die wil hij kunnen onderhouden.”

Binnen de Nederlandse hiphopscene draait Diggy Dex al te lang mee om na Slaap Lekker als eendagsvlieg weer te verdwijnen . Of hij bij het grote publiek opnieuw een hit kan scoren is afwachten. Begin november verschijnt zijn nieuwe single, Dezelfde Spijt. Voor dit nummer gebruikt de rapper opnieuw een bekend liedje voor het refrein: Non je ne regrette rien, van Edith Piaf.

Misschien dat het voor de rapper nu hij eenmaal een nummer 1 hit heeft gescoord iets makkelijker is om opnieuw een hit te scoren. Volgens vriendin Holtman wordt hij sinds Slaap Lekker in elk geval veel serieuzer genomen dan voorheen. “Vroeger dacht iedereen als ik vertelde dat mijn vriend rapt: okay leuk, maar zolang hij geen Ali B, Lange Frans, of dood aan Wilders teksten maakt, wordt dat toch nooit wat. Nu ze zien dat het ook echt wat oplevert, zijn ze er opeens veel positiever over. Vertellen ze trots aan anderen: Ik ken Diggy Dex.”