“Als ik nú nog niet verlicht ben, dan weet ik het ook niet meer”

Veertien jaar lang zwoer Tijn Touber alle aardse geneugten af om zich volledig op zijn spirituele ontwikkeling te storten. Nu drinkt, danst en vrijt hij weer. En leidt hij vanuit zijn Amsterdamse woonkamer de Spoedcursus Verlichting.

AMSTERDAM – Zomaar op straat naar een wildvreemde glimlachen is een beetje eng. De vreemdeling kan denken ‘wat moet-ie van me’, wendt zijn hoofd af of kijkt boos terug.

Glimlachen is tegen de stroom in handelen, zegt Tijn Touber. “De modus operandi is dat je cool met elkaar omgaat. Niet teveel emoties toont en je niet openstelt. Want dan zou je wel eens gekwetst kunnen worden.”

Toch werkt glimlachen aanstekelijk. Voor verlicht-zijn is het verhaal niet anders. “Je geeft elkaar toestemming om verlicht te zijn. Als jij verlicht durft te leven – vanuit openheid en compassie – steek je anderen aan.”

Vanuit zijn Amsterdamse huiskamer vertelt Tijn Touber (1960) over de werking van verlichting. Hij weegt zijn woorden en spreekt met een trage, serene stem. Dertig toehoorders – overwegend vrouwen van wie de basisbehoeften wel zo’n beetje bevredigd zijn, maar die het gevoel hebben dat er ‘meer’ is – hangen aan zijn lippen. Ook ik.

Buiten is de sfeer minder lieflijk. Scooters rijden af en aan, er wordt getoeterd. Touber glimlacht. “Als je in Amsterdam kunt mediteren, kun je het overal.”  

Verlicht in vier stappen met Tijn Touber

1) Kijk naar je gedachten als een toeschouwer. Je hebt gedachten, ideeën en overtuigingen. Je bent ze niet. Vanzelf zullen de snelheid en de intensiteit van je denken afnemen.

2) Realiseer je dat jij altijd een keuze hebt, vanuit je innerlijke stiltepunt. Welke gedachten leiden tot meer geluk, vrijheid en verlichting? Welke niet?

3) Leer nu om bewust in en uit je gedachtepatronen te stappen. Je denkwereld is als een programma of kostuum dat je kunt aantrekken en ook weer kunt afleggen. Identificeer je niet met dat programma, maar met degene achter het programma.

4) Sta open voor een grotere intelligentie dan de beperkte capaciteit van je verstandelijke vermogens en de neiging om alles te willen beheersen. Dat kan vanuit de stilte achter je gedachten. Hoe stiller je wordt, hoe meer je open kunt staan voor inspiratie.

Van Tijn Touber verscheen in juli het boek Spoedcursus Verlichting dat inmiddels een bestseller is. In 248 bladzijden belooft Touber de lezer dat verlichting om de hoek ligt. Praktische handreikingen geeft hij in twee keer twee uur, tijdens de gelijknamige cursus. Dat doet hij met zijn vrouw Kris, zelf danstherapeut en yoga-lerares. Sinds kort zijn de twee op zoek naar een grotere ruimte: de huiskamer zit elke avond barstensvol.

Geen seks

In de media nam de geschiedenis van Tijn Touber de afgelopen tijd prominente vormen aan. Touber is oorspronkelijk popmuzikant en het brein achter de succesvolle Nederlandse band Loïs Lane. Dertig jaar geleden schreef hij hits als Amsterdamned en My best friend. De zangeressen van de band – zussen Monique en Suzanne Klemann – zongen zichzelf naar goud en platina.

Touber had destijds een relatie met Monique Klemann. Zijn leven bevatte alle ingrediënten om het leuk te hebben. Maar echt gelukkig was hij niet.

Hij sloeg aan het mediteren en liet aardse geneugten voor wat ze waren. “Daar lag ik dan: in bed met volgens sommigen de mooiste vrouw van Nederland – net nu ik had besloten om geen seks meer te hebben,” schrijft Touber daarover in zijn boek. Wat een maand mediteren moest worden, werd veertien jaar zonder drank, sigaretten en seks. Touber vertrok in die periode zeven keer naar India en mediteerde dat het een lieve lust was.

Tussendoor maakte hij interviews voor Ode en Happinez, waarvoor hij leermeesters sprak als Eckhart Tolle, Neale Donald Walsch en Genpo Roshi. Zeven jaar geleden was de beurt aan fysicus Marinus Knoope.

Oude emoties

Touber vroeg Knoope hoe hij kon weten dat hij vrij was van zijn oude emoties. Het was een persoonlijke vraag. Touber: “Ik had veertien jaar bóven mijn emoties en traumaatjes geleefd. En ik vroeg me af: heb ik die emoties verwerkt of ben ik erbovenuit gestegen? En wat gebeurt me als ik mijn spirituele disciplines loslaat?”

Knoope antwoordde: “Je oude emoties, daar moet je niet vanaf, daar moet je juist áán.” Dat was voor Touber het signaal om zich weer in de aardse wereld te begeven. Als hij nú niet verlicht was, dan wist hij het ook niet meer.

Maar wat ís dat dan, verlicht-zijn? “Het gaat erom dat je de last die je met je meedraagt, aflegt,” vertelt Touber. Hij laat een stilte vallen en kijkt de kamer rond om te zien of het binnenkomt. “Alle ideeën die ik over mezelf heb – ik ben Tijn, ik ben 49 en geef een cursus verlichting – vormen het ‘Tijn-programma’. Het kost energie om dat imago overeind te houden. Je kunt uit dat programma stappen door je er niet meer mee te identificeren. Dat voelt als ‘thuiskomen’, in de ruimte achter je gedachten. De plek waar je in de kracht staat.”

Op een avond als deze daagt Touber zijn publiek uit buiten het eigen ‘programma’ te kruipen. Meditaties wisselt hij af met muziek, verhalen en inzichten. Daaronder ook clichématige uitspraken (“liefde doet alles stromen, angst blokkeert”, “we gaan terug naar ons authentieke ‘ik’”), maar ze gaan er goed in bij het publiek.

Tools

“Denk eens na,” vraagt hij. “Wanneer was je vandaag écht ontspannen?” De kamer is beduusd om de actieve inbreng die verlangd wordt, dus Touber helpt een handje. “Wie zit boven de vijftig procent?” Slechts twee dames steken hun hand op, maar die zijn een dagje uit. Touber blijft stil, om ook de andere toehoorders de kans te geven een berekening te maken. Ik kom uit op 0.003 procent.

“Je wórdt vaak geleefd”, haakt Touber in. “Veel mensen hebben een hoofd vol gedachten, zonder aan- en uitknopje.” Er wordt hevig geknikt.

Commercieel spreekt een Spoedcursus Verlichting enorm tot de verbeelding, maar wèrkt het ook? En beklijft het? Touber geeft toe dat hij nog niet veel aan follow-up onderzoek heeft gedaan. “We verkopen een meditatie-cd om thuis te oefenen en houden meditatieve bijeenkomsten.” Het gaat Touber er vooral om dat hij tools aanreikt. “Sommige mensen krijgen tijdens de lessen al een soort ‘flits’ en voelen dat ze eindelijk toestemming krijgen om zichzelf te zijn, anderen hebben meer tijd nodig.”    

Touber vindt de reguliere psychologie ontoereikend in haar antwoorden op levensvragen. Glimlachend blikt hij terug op zijn trainingen die hij hield voor gedetineerden in de Bijlmerbajes. Daar kreeg hij het aan de stok met het team psychologen dat zich over de gevangenen ontfermde. “Een psycholoog analyseert een probleem: waar komt het vandaan, hoe is het ontstaan. Als je denkt aan je slechte jeugd, geef je die aandacht, stop je er energie in en identificeer je je ermee. Daarmee wordt het probleem groter.” Touber leert juist van afstand te kijken. Dat gaat ook buiten de gevangenis op.

Tijn-Touber-Tijdperk

Lange tijd werd er lacherig gereageerd op de spirituele boodschap van Touber. De interesse voor Touber’s visie neemt nu exponentieel toe, zo bewijzen de tienduizend verkochte expemplaren van zijn boek en stampvolle woonkamer. Waarom slaat het zo aan? Touber vermoedt dat oude structuren, normen en waarden aan het instorten zijn. “De bereidheid om te veranderen was er lange tijd niet. Nu wel. Lang dachten we dat we in control waren. Dat is nu, ook in het licht van de crisis, wel anders.”

Staan we aan de vooravond van het Tijn-Touber-tijdperk? Hij lacht. “Het zal niet aan mijn persoon vastzitten. Volgens mij is het tijdperk van goeroes voorbij. Steeds meer mensen herontdekken nu vooral hun eigen grootsheid en zien in dat ze verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun bewustzijn en hun leven.”

Aan het einde van de laatste meditatie in huize Touber gaan de ogen moeizaam open. Toehoorders kijken elkaar aan. Glimlachen en krijgen een grijns terug. 

Ben ik nu verlicht? vraag ik me af als ik de deur dichttrek. Het voelt wel fris, lekker rustig. Ik groet de mensen, de boom voor het huis.

“Hallo, boom!” zeg ik en steek mijn hand op.

“Hallo, motregen!”

Een kwartier later fiets ik alweer door rood.

Maar de volgende dag sta ik toch anders op.