Bewoners van Bos en Lommer mogen meedenken over hun nieuwe stadsdeel: West. Wat neem je mee en wat laat je achter? Houd het vooral concreet is de opdracht. “We willen ons thuisvoelen zegt niet zoveel”
AMSTERDAM – Maarten Voster (“oud-bestuurder in Westerpark”) staat in pak voorin de halfvolle raadszaal van het Amsterdamse stadsdeel Bos en Lommer. Zijn voorhoofd glimt van het zweet. Het is woensdagavond en de bewoners zijn uitgenodigd om de zin ‘Ik word West en ik neem mee…’ af te maken. Deze zin staat op een glimmende ansichtkaart met foto’s en de tekst ‘groeten uit stadsdeel Bos en Lommer!’
“Ik vind het zo erg dat er niemand komt op zo”n avond, terwijl mensen altijd klagen”, verzucht een bewoonster in de zaal. “Ach, mevrouw, dat is bij bijna alle stadsdelen zo”, sombert een jongeman naast haar.
“Er zijn toch wel een stuk of vijftig mensen die vanavond willen meedenken”, jubelt Voster onverstoorbaar. Hij moet als voorzitter de avond in goede banen leiden. “Wie van jullie is hier als bewoner?” vraagt hij. Ongeveer vijftien aanwezigen steken hun vinger op. Voor de rest is de zaal gevuld met politici, ambtenaren en actieve bewoners uit andere stadsdelen die met Bos en Lommer stadsdeel West gaan heten.
Fusie stadsdelen
Op 10 juni heeft de Amsterdamse gemeenteraad besloten dat er zeven stadsdelen komen. Nu zijn dat er nog veertien. Hiermee moet de taakverdeling tussen centrale stad en stadsdelen helder worden. De schaalvergroting zou voor ‘efficiency’ zorgen. Dat moet samengaan met investeringen in ‘buurtgericht werken’ en ‘burgerparticipatie’. Tegenstanders van de fusie vreesden dat de afstand tot de burger te groot zou worden.
Het fusieproces is nu in volle gang. In maart zijn er stadsdeelraadsverkiezingen. Door de halvering van het aantal stadsdelen, komen er minder bestuurders en raadsleden. Nu zijn er 322 deelraadsleden en 49 bestuurders. In de zeven stadsdelen komen 199 raadsleden en hooguit 35 bestuurders terug.
De bijeenkomst in Bos en Lommer maakt deel uit van vier avonden die bewoners warm moeten maken voor dat nieuwe stadsdeel. Vorige week was er al een avond in Oud-West. De komende weken trekt het circus nog langs De Baarsjes en Westerpark. Uiteindelijk presenteren politici de resultaten op 29 oktober op een conferentie in Podium Mozaïek.
De gemeenteraad besloot in juni dat een aantal stadsdelen moet fuseren. In mei, na de gemeenteraadsverkiezingen, moeten de nieuwe stadsdelen er zijn. En daar moet je de mensen warm voor krijgen. Politici en ambtenaren staan in hun goede goed klaar om bewoners te verwelkomen.
Om de bewoners te laten meedenken, praat iedereen straks in deelsessies over dingen die goed gaan in Bos en Lommer (‘bagage’) en zaken die beter moeten (‘ballast’). De bagage neemt raadsvoorzitter Hadda Aktaou aan het eind van de avond mee in een grote koffer: voor de zekerheid hangt er een A4tje boven met de tekst ‘bagage’. De ‘ballast’ kan in een grijze kliko. Om iets met de wensen van bewoners te kunnen doen is het zaak om concreet te zijn. “We willen ons thuisvoelen zegt niet zoveel”, waarschuwt Voster.
Na nog twee sprekers is het woord eindelijk aan de bewoners. Ze nemen plaats aan tafels met plastic stoelen in de publiekshal en mogen praten over dienstverlening en burgerparticipatie. Op een constructie met doeken hangen papiertjes met teksten als ‘politiek is uitleggen wat je hebt besloten’. Bij iedere tafel staat een flip0-over. Een raadslid uit Bos en Lommer is gespreksleider en een griffier vult het velletje met ‘bagage’ en ‘ballast’.
In het groepje dat onder leiding staat van D66’er Gerolf Bouwmeester zijn de meeste mensen erg tevreden over Bos en Lommer. Er moeten vooral veel zaken mee. Ibrahim Ozdemir van Stichting Buurtparticipatie hoopt dat het buurtgevoel van het stadsdeel blijft na de fusie. Ook met de vrouwenemancipatie zit het wel snor, aldus een medewerkster van Vrouw in Ontwikkeling.
Dat is allemaal wel positief, glundert Bouwmeester. “Wat willen we weg?” Ondernemer André Hammersma vindt dat de Kolenkitbuurt weg moet. Het was een verkeerde beslissing om die buurt bij West te voegen, meent hij. “Kunnen we dat niet positiever omschrijven?” schrikt Bouwmeester. Na lang heen en weer praten houden de bewoners het erop dat het buitenbeentjesgevoel van de Kolenkitbuurt in de ballastkliko kan.
Opeens is er rumoer in het subgroepje, dat over bewonersinitiatieven spreekt. Harry Gosen, actief in bewonersplatform Landlust, spijkerjasje en leesbril, heeft geen goed woord over voor de inspraakmogelijkheden in Bos en Lommer. Zijn stem schalt door de ruimte.
Ook onder de mensen van volkstuinverenigingen Nut en Genoegen en Sloterdijkermeer is er veel onvrede. Ze spuwen vijf jaar aan frustratie uit. Een paar jaar geleden heeft het stadsdeel besloten dat zij bij hun tuintjes moeten betalen voor een parkeerplek. Ze vinden dat het stadsdeel nooit naar ze heeft geluisterd. “Ik ben het spuug- en spuugzat”, aldus Louis Dona van Sloterdijkermeer.
GroenLinksraadslid Juke Fluitsma probeert hem te onderbreken. Natuurlijk, ze begrijpt zijn frustratie, maar misschien willen andere bewoners ook wat zeggen. Dona gaat onverstoorbaar verder met zijn verhaal.
“Sorry dat ik u weer onderbreek, maar…”, probeert Fluitsma.
Bruusk staat Dona op. “Zo hoeft het van mij niet!”
Fluitsma pakt zijn arm. “Meneer, doet u dat nou niet”, smeekt ze bijna.
Dona aarzelt en gaat toch maar weer zitten.
“Als ik op een politieke avond kom, vraag ik me af of raadsleden hun stukken zelf wel lezen”, zegt Els Nicolas van de ouderadviesraad Bos en Lommer.
“En het zou wel fijn zijn als de samenvattingen op de site de essentie van de stukken weergeven”, schampert actieve buurtbewoner Gosen. Als hij Nicolas in de rede valt, kapt Fluitsma hem af. Gosen: “Maar dit is essentieel!” Hij springt op om de raadsgriffier erbij te halen. Die komt de situatie sussen.
Voorzitter Voster beent langs alle tafeltjes. Het is bijna negen uur. “Wil iedereen de belangrijkste bagage en meest belastende ballast kiezen? We moeten echt weer door.”
Bij de ene tafel is het moeilijk kiezen tussen de veertien zegeningen van Bos en Lommer. Aan de andere tafel leidt zelfs het samenvoegen van ‘ballast’ tot geruzie. Na een paar compromissen begint de discussie over betaald parkeren bij de volkstuinen opnieuw. “Ik vind het heel vervelend dat u zich zo voelt”, doet Fluitsma een poging om de juiste toon te vinden.
Langzaam stroomt de raadszaal weer vol. “Er waren soms stevige verschillen van inzicht”, meent voorzitter Voster. “Maar er is ook wat uitgekomen”, glundert hij. Tot de ballast behoren de vuile straten, het negatieve imago van het stadsdeel en de bureaucratie. De bagage mag er ook zijn: er is hier een echt buurtgevoel en de lijnen met politici zijn kort.
Het grote moment is daar: raadsvoorzitter Aktaou komt naar voren. Ze neemt de koffer waarin de bagage zit over van de avondvoorzitter. “We doen ons best”, roept ze.
Maar we zijn er nog niet. De bewoners moeten de glimmende ansichtkaart met de tekst ‘Groeten uit stadsdeel Bos en Lommer!’ weer tevoorschijn toveren. Daar mogen ze drie onderwerpen op schrijven, waar het stadsdeel aan moet werken. De bewoners kunnen kiezen uit bijvoorbeeld milieu, kunst of sociale integratie, die alvast opgesomd staan op een flip-over. “Ontbreken er nog onderwerpen op dit lijstje?” vraagt Voster.
“Mijn groepje vond cultuurcentrum Podium Mozaïek erg belangrijk”, roept D66-raadslid Bouwmeester.
“Nou, nou, dat is wel erg concreet”, valt Voster hem in de rede.
Bouwmeester, met stemverheffing: “Wacht even, Maarten. We doen hier bewonersparticipatie. Voor een aantal bewoners was dit een belangrijk punt.”
Uiteindelijk komt Podium Mozaïek niet op de lijst. Kunst en cultureel erfgoed redden het wel. Iedereen doet zijn ansichtkaart met zijn eigen top drie in de daarvoor bestemde postzak.
Groeten uit Bos en Lommer en op weg naar West…