Amsterdam Rauw: Een serie over wakker Amsterdam. Op zoek naar eigenzinnigheid waar de betutteling geen grip op krijgt. Met vandaag een workshop composttoilet bouwen bij S.W.O.M.P.
AMSTERDAM – 23 jan. Achter een groot ijzeren hek aan de Rustenburgerstraat ligt het krakersparadijs van de Slimme Woonwagenbewoners Op Mooie Plekken (S.W.O.M.P.). Stappend in de zompige grond laat Anne (27) mij de wereld van het ecologisch wonen zien op circa tweehonderd vierkante meter. Meest in het oog springend is hun laatste project dat in het midden van het terrein staat: een huis volledig opgebouwd uit balen stro. Bij binnenkomst twijfel ik nog even of ik mijn modderige schoenen moet vegen. Maar een deurmat ontbreekt en te zien aan de vloer binnen een onnodige overweging. Sinds juli vorig jaar hebben de drie bewoners het terrein in de Pijp gekraakt omdat ze ‘het belachelijk vinden dat er panden gesloopt worden zonder dat er nieuwe plannen zijn voor de locatie.’ Inmiddels hebben ze de braakliggende grond van de gemeente omgetoverd tot een woongebied waar het respect voor de natuur centraal staat. Volgens Anne dient het huis van stro als woonkamer, slapen doen ze in de drie caravans die om het huisje heen staan. ‘Met de vorst van de afgelopen weken hebben we vooral bij vrienden geslapen, want toen was het toch wel erg koud hier.’
Anne leidt me rond langs de groenten- en kruidentuin, de pomp die grondwater oppompt, de zonnepanelen op het dak en de composthoop in de hoek van de tuin. Aan bijna alles is gedacht, maar een goed functionerend toilet mist nog. Dus gaan ze er vandaag eentje maken. Geïnteresseerden helpen mee en leren meteen wat bij. ‘Via mailtjes en onze website hebben we de workshop aangekondigd. We doen het vooral om deze manier van leven te promoten. We willen mensen bewust maken van de gevolgen van klimaatverandering en ze alternatieven laten zien.’ S.W.O.M.P heeft gekozen voor een nonolet. Een nonolet is een composttoilet dat amper water verbruikt en waarvan het vaste afval gebruikt kan worden als compost of brandstof.
Aan de Ostadestraat huren de leden van S.W.O.M.P. een kleine benedenetage waar wel elektriciteit is. In deze uitvalsbasis staan alle onderdelen van het nonolet al klaar om in elkaar gezet te worden. Naast mij zijn er nog vier geïnteresseerden komen opdagen die meer willen weten over de werking van dit alternatieve toilet. De bewoners hebben het belangrijkste voorwerk al gedaan. Na enige observatie blijkt het nonolet niet veel meer te zijn dan een plastic emmer in een grote houten doos met een gat. Het ingenieuze zit hem in het gat in de bodem van de emmer waardoor de urine kan wegsijpelen. Het vaste afval moet worden afgedekt met bleekvrij toiletpapier waarna het geheel kan worden aangestampt met een deksel. Wat ontstaat is een geurloos begin van een composthoop.
Volgens Anne staat er alweer een nieuw project in de steigers dat het ecologische huishouden van de bewoners nog verder moet verbeteren. ‘We zijn nu bezig met het uitdenken van een waterzuiveringssysteem bestaande uit onder meer riet en zand. Hopelijk kunnen we in de toekomst daarmee ons afwaswater hergebruiken.’ Als het meezit kunnen de krakers van S.W.O.M.P. nog wel een tijdje van hun terrein in de Pijp genieten. ‘Van wat wij hebben gehoord willen ze hier in juli gaan bouwen, maar er is nog niet eens een vergunning aangevraagd, dus volgens mij kunnen we hier nog wel even blijven. Tot haar eigen spijt hebben alle bewoners naast S.W.O.M.P. nog een baan, waardoor ze niet fulltime met hun ‘ecologisch experiment’ bezig kunnen zijn. ‘Het zou ideaal zijn als we volledig zelfvoorzienend zouden kunnen leven hier, maar dat zit er voorlopig nog niet in.’