Een erotische film die is gericht op echte filmliefhebbers vergt wat van het publiek en van de acteurs. ‘Ik wil mijn kijkers laten snappen waarom de karakters met elkaar naar bed willen’, zegt regisseuse Jennifer Lyon Bell.
AMSTERDAM – 16 jan. ‘Ik kan mijn acteurs niet vinden bij een doodnormaal castingbureau en aan pornocastingbureaus heb ik ook niets’, zegt de Amerikaans/Amsterdamse Jennifer Lyon Bell (39). Ze is een van de zes organisatoren van het alternatieve erotische filmfestival Rated X, sinds 15 januari in het Amsterdamse filmtheater Kriterion. Haar korte film Matinée gaat daar aankomende zaterdag in première.
Ze moest stapels posters en flyers achterlaten in cafés, kunstinstellingen en kraakpanden voordat ze haar acteurs had gevonden. De mannelijke hoofdrolspeler in Matinée is eigenlijk geen acteur, maar de Schotse balletdanser Steven McAlistair. Zijn tegenspeelster is een in Amsterdam wonende Engelse actrice, die onder het pseudoniem Alicia Whitsover acteert. ‘De traditionele filmwereld ziet de pornografie als een getto, waarin je maar beter niet verzeild kunt raken’, zegt Bell. Ook een regisseur van ‘erotische films voor filmliefhebbers’, zoals Bell zichzelf noemt, ontkomt er niet aan. ‘De meeste acteurs vinden alles dat naar porno riekt gevaarlijk. Als ze er ooit bij betrokken zijn geweest, hoe raken ze er dan weer vanaf?’
Jennifer Bell woont negen jaar in Amsterdam. Ze is medecurator van het Museum of Sex in New York en geeft lezingen over seksualiteit. In de VS werkte ze als reclameconsultant. Ze is mede verantwoordelijk voor de filmkeuze op de tweede editie van het Rated X-festival. In oktober 2007 werd Rated X voor het eerst gehouden. ‘Het plezier staat voorop. Het zijn leuke films over erotiek, maar ze kunnen stuk voor stuk iets interessants toevoegen aan je blik op het onderwerp. Pornografie wordt steeds belangrijker in de samenleving. Dat brengt slechte ontwikkelingen met zich mee, want er is een heleboel commerciële porno met betekenisloze seks. Maar daar tegenover staat dat veel aandacht voor seks ook bevrijdend kan werken.’
Bell is begonnen met het maken van erotische films omdat ze vond dat er geen films waren met onverhulde seks voor vrouwen. In haar eerste film, Headshot (2006) pijpt een vrouw een man, zonder dat ze in beeld is. Bell wilde met de cameratechniek en de scènes om de daad heen emotionele betrokkenheid bij de kijker afdwingen. Ook Matinée (2009) is daar op gericht. De film gaat over twee acteurs die elkaar dagelijks met tegenzin op het podium moeten zoenen. Pas als de actrice besluit zich te laten gaan, gaan de twee elkaar seksueel aantrekkelijk vinden.
‘Ik probeer de voortdurende communicatie tussen de personages zo indringend mogelijk vast te leggen. Ik film telkens het gezicht van de ene acteur over de schouder van de andere. Mijn films zijn gericht op emoties, maar ze zijn niet sentimenteel. Ik wil mijn kijkers laten snappen waarom de karakters met elkaar naar bed willen. Ik gebruik indringende stemmings- en tempowisselingen. Ook tijdens een seksscène kan de stemming omslaan. De acteurs hebben grondig gerepeteerd, maar de repetities voor de seksscènes waren minder uitgebreid. Enige repetitie was wel nodig, maar de eerste keer seks in de film moest overkomen als onwennig.’
Inmiddels hoort Bell regelmatig van mannen dat ze haar intieme manier van filmen waarderen. Veel kijkers hebben behoefte aan pornografische films die niet alleen sec gerampetamp in beeld brengen. ‘De wereld heeft betere porno nodig, en vooral ook een breder aanbod.’
Ook de undergroundgenres verdienen aandacht, vindt Bell. De documentaire Born in a Barn die tijdens het festival draait, gaat over het fenomeen pony play. ‘Mensen met deze fetisj vinden het opwindend om zich te gedragen en te kleden als een paard of zien hun partner dit graag doen. Deze mensen worden gewoon gelukkig als ze in de omgeving van paarden zijn. Hun seksuele beleving hangt er gedeeltelijk mee samen. Veel kijkers zullen denken dat het om rare viespeuken gaat waar je niets mee te maken wil hebben, maar de documentaire laat juist heel knap zien dat hun emotionele behoeftes met die van iedereen vergelijkbaar zijn.’
‘Ik ben optimistisch over de ontwikkeling van de pornografie. Over tien jaar zullen meer soorten porno een groot publiek bereiken. Dat hangt samen met nieuwe media, maar ook met de derde feministische golf. Het genre dat ik maak is nog grotendeels onontgonnen terrein. Het is cultureel betekenisvol en heel opwindend.’
Amsterdam Alternative Erotica Film Festival Rated X
Donderdag 15 t/m zondag 18 januari in filmtheater Kriterion.
De film Matinée van Jennifer Lyon Bell gaat op 17 januari in première.