Het is ijskoud in de Amsterdamse metro. Wie gaat daar wat aan doen? Robert Flos (VVD) over de verantwoordelijkheid van het GVB en de gemeente.
AMSTERDAM, 14 jan. Het was geen gemakkelijk jaar voor de Noord-Zuidlijn, maar ook de bestaande Amsterdamse metrolijnen werden in 2008 geteisterd door tegenslag. Reizigers hadden te maken met metro-uitval door ontsporingen, technische storingen of smeulende leidingen in de tunnels. Eind 2008 bleek dat in sommige metro’s de thermostaat regelmatig uitvalt, waardoor winterse temperaturen ook binnen te voelen zijn. Nu nog steeds is het regelmatig ijskoud in de metro’s. De vraag is wie hier wat aan hoort te doen. VVD-raadslid Robert Flos wordt gevraagd naar de verantwoordelijkheden van het GVB en de gemeente.
Wie is verantwoordelijk voor de kou in de Amsterdamse metro’s?
‘Het GVB heeft een exploitatie- en een onderhoudscontract met de gemeente. Daardoor is het vervoersbedrijf verantwoordelijk voor het dagelijks onderhoud van de metrostellen en de rails. De gemeente Amsterdam is eigenaar van het materieel, dus als de stellen aan vervanging toe zijn moeten wij als gemeenteraad voor nieuwe metro’s zorgen. Natuurlijk is na verloop van tijd de boel op, maar het is nu niet zo dat het GVB de verantwoordelijkheid op ons kan afschuiven. We zouden het onacceptabel vinden als het GVB zou zeggen: we gaan even wachten totdat er nieuwe metrostellen zijn terwijl de passagiers in de tussentijd staan te bevriezen.’
Worden de nieuwe metro’s niet te laat besteld?
‘Dat is moeilijk na te gaan, want komen de gebreken door de ouderdom van het materieel of door het slechte onderhoud? Maar naar mijn idee worden de metro’s niet te laat besteld. De gemeenteraad beslist op dit moment over de aanschaf van nieuwe metro’s. Als alles volgens plan verloopt, rijden de eerste nieuwe modellen eind 2010 of begin 2011. Dat zal geen big bang zijn, de nieuwe metro’s zullen geleidelijk de oude zogenaamde ‘zilvermeeuwen’ vervangen. Tot die tijd moet het GVB zorgen dat alles goed functioneert.’
In 2008 is meerdere malen bericht over ontspoorde metro’s, smeulende leidingen en technische storingen.
‘Dat klopt. De stadsregio, waarin naast Amsterdam ook andere omliggende gemeenten zitten, is de officiële opdrachtgever van het GVB. Wethouder Herrema zit voor de gemeente Amsterdam in dit bestuur. Wat mij betreft is de stadsregio te afwachtend geweest tegenover het GVB. Hier wil ik wethouder Herrema op aan gaan spreken. Hij moet, als portefeuillehouder van de stadsregio, het GVB ter verantwoording roepen en ze er op wijzen dat ze goed werk moeten leveren. Dit keer gaat het om de thermostaten die het regelmatig niet doen, maar eerder heb ik al gewezen op de overvolle metro’s richting Lelylaan en de drukke roltrappen. Eind vorig jaar is er in de gemeenteraad beslist of het GVB na het aflopen van de contracten in 2011 wederom automatisch de contracten met de gemeente zou krijgen. De VVD was fel tegen. Naar ons idee heeft het GVB niet een hele goede staat van dienst.’
Klopt het dat het nu nog niet officieel vaststaat dat het GVB na 2011 nog de stadsvervoerder is?
‘Inderdaad. Het contract dat de gemeente heeft met het GVB loopt tot eind 2011. Tot nu toe heeft de gemeente de contracten altijd onderhands aanbesteed aan het GVB. Daar wil de VVD na 2011 vanaf, maar de coalitiepartijen PvdA en GroenLinks willen dat niet. Nu heeft de gemeenteraad besloten dat het GVB in principe vanaf 2012 opnieuw de contracten krijgt. Het vervoersbedrijf moet dan wel aan een eisenpakket van de gemeente voldoen. Deze wordt momenteel geformuleerd en bevat onder andere eisen over het aantal ritten en het maximaal aantal meters dat een halte van een huis mag afliggen. De precieze eisen die gesteld worden blijven onbekend voor het GVB. Als in de komende drie jaar blijkt dat de werkwijze van het GVB overeenkomt met de door ons gestelde eisen, blijft het GVB de stadsvervoerder. Komt het niet overeen, dan wordt het alsnog openbaar aanbesteed, waardoor meerdere vervoersbedrijven kunnen meedingen. Zelf verwacht ik overigens niet dat het echt tot openbaar aanbesteden komt, daar is een linkse coalitie over het algemeen niet echt voor.’
Zou openbaar aanbesteden een betere optie zijn?
‘Zeker. De meerderheid van de gemeenteraad was tegen omdat al het personeel ontslagen zou worden als er een ander vervoersbedrijf komt. Dat is onzin. Alleen het management zal dan veranderen. Het materieel en het personeel blijven, en daarmee ook de kennis. Daarnaast denkt de VVD dat openbaar aanbesteden zal leiden tot lagere kosten, volgens de marktwerking. Maar we erkennen ook dat er wat te zeggen is voor het blijven van GVB. Het Amsterdamse openbaar vervoer is erg complex. De bus, tram en metro moeten goed functioneren en op elkaar zijn afgestemd. Bovendien is de jarenlange ervaring van het GVB met het Amsterdamse net erg waardevol.’