Amsterdam Rauw: Een serie over wakker Amsterdam. Op zoek naar eigenzinnigheid waar de betutteling geen grip op krijgt. Met vandaag een militante tandarts.
AMSTERDAM, 14 jan. Je zal het maar hebben. Oorverdovende kiespijn – koud flesje bier in een sok tegen de wang – en je tandarts geeft niet thuis. Dan ga je bellen met de noodlijn en kom je met een beetje geluk terecht bij tandarts Cees in Amsterdam Zuid. Dan wacht je ’s avonds in het café aan de overkant tot de lichten van de praktijk aangaan. De kastelein schenkt oude borrels aan mensen uit alle windstreken met wie je twee dingen gemeen hebt: een dikke wang en een bitterzure blik. Lotgenoten misschien, maar een lachje kan er niet vanaf.
Tandarts Cees (57) heeft de hele wereld in zijn stoel. En dat vindt hij het mooiste aan zijn vak. Hij begint soms met een Bulgaar, heeft dan weer een Chileen en sluit af met een Colombiaan. ‘Dat heb je in Kudelstaart niet’. Zo af en toe treft hij een Hollander. Hij draait tijdens de behandeling muziek uit het land van herkomst van de patiënt in de stoel. Boorgeluiden vermengen zich met Afrikaanse trommelmuziek of met Arabische zangeressen. De tandartsstoel is omgeven met kunst. Ook weer uit alle windstreken: veel hout, uit Afrika of Azië. Tandarts Cees is geen gewone tandarts. Of juist een doodnormale, ‘no-nonsense’ zegt hij zelf. Het is maar hoe je het ziet.
Op de deur van de wachtkamer naar de praktijk is een sticker geplakt met: verboden voor gefriemel. Je vreest een harde aanpak. Prenten van oude heelmeesters sieren de wand van de wachtkamer. ‘Mensen zijn wel eens verrast ja, als ze hier voor het eerst binnenlopen.’ Het gebeurt weleens dat iemand, pijn of geen pijn, rechtsomkeert maakt. Afrikanen denken wel eens dat hij aan voodoo doet wanneer ze zijn Afrikaanse kunstcollectie zien. Soms kan hij het niet laten er een grap over te maken. ‘Hou je maar gedeisd, ik ben van de voodoo.’ Maar de meesten zijn blij verrast. Ze vinden het soms de grappigste praktijk die ze ooit gezien hebben.
Volgens Cees is er geen diersoort zo eigenwijs als de tandarts. ‘De een weet het nog beter dan de ander, ze hebben het altijd over het metier. Maar verder weten de meesten weinig. Misschien hoe ze een golfstick moeten vasthouden’. Als tandarts ben je het aan je stand verplicht VVD te stemmen. Zo niet deze tandarts. Hij is een linkse rakker, zo zegt hij zelf. ‘Geld heeft nooit zo’n rol gespeeld. Voor heel veel collega’s is dat wel een drijfveer. Ook niet zo gek, vindt hij, want zo leuk is het niet hoor, het tandartsenwerk.’
Sinds kort heeft Cees een probleem. Op iedere rekening die een tandarts uitschrijft moet hij het burgerservicenummer noteren. Doel van de regeling is illegalen in kaart te brengen. En Cees behandelt wel eens een illegaal. ‘Iedereen is welkom, illegaal of niet.’ Hij laat ze dan een x bedrag cash betalen, vaak een fractie van de echte prijs. Bij anderen die het wel kunnen betalen, doet hij er dan soms stiekem een beetje bovenop. Zo rommelt hij het bij elkaar. Hij voorkomt daarmee dat mensen door zijn toedoen het land uitgezet worden. Dat wil hij niet op zijn geweten hebben. Hij kent maar weinig militante tandartsen. ‘Ze zijn mainstream, lopen in het gareel.’
Zijn instelling dankt hij aan zijn achtergrond. Zijn liefde voor de Afrikaanse cultuur aan Denji, een Nigeriaanse jongen die hij ooit in huis had. De Nigeriaanse gemeenschap kwam toen bij hem over de vloer. ‘En dat was gezellig’. De politie vond het wel eens té gezellig. Bijvoorbeeld toen er een complete Afrikaanse band in zijn huis optrad. De buurman, een ex-marinier, heeft met een slok op een keer door de ruiten geschoten. ‘De kogels vlogen ons om de oren’. Na een jaar kraakte de tandarts een huisje voor Benji. Dat deed hij vaker, kraken. Ook organiseerde hij, toen zijn haar nog tot de bilspleet reikte, grote demonstraties. De stad verandert volgens de tandarts. ‘Dat moet ook’, een stad moet in beweging zijn. Wel zijn er teveel regeltjes. ‘Een Amsterdam zonder wiet en wallen is niet voor te stellen.’
Hij vertrekt het liefst naar Bali om daar tandprotheses te maken. Dat is jammer. Het werd eindelijk leuk om naar de tandarts te gaan. Pijn of geen pijn.