CENTRUM – Een toerist die de Reguliersdwarsstraat inloopt om de voormalige ‘Gay Capital of the World’ te ontdekken, zal teleurgesteld opmerken dat er nog maar een enkele regenboogvlag hangt. In 2010 kende de straat, die zich in de jaren ’80 ontpopte als homostraat van Amsterdam, tien homokroegen en clubs. Vandaag zijn dat er nog maar twee.
“De titel ‘gaystraat’ van Amsterdam hebben wij achter ons gelaten”, zegt de voorzitter van de ondernemingsvereniging van de Reguliersdwarsstraat Eduard Koning. De straat gaat mee met een bredere trend die zichtbaar is in de stad. “De homohoreca stort in elkaar. Bij ons is Taboo de enige echt goed lopende homozaak, en daar komt voornamelijk de oudere generatie.”
Nieuwe generatie homoseksuelen sluit zich niet af
De jongere generatie homoseksuelen doet niet meer aan het hokjes-denken uit de jaren ’80, aldus Koning. De Reguliersdwarsstraat moet daarom een breed publiek aanspreken, zowel homoseksueel als heteroseksueel. Volgens de voorzitter zal de plek in 2030 bekend staan als ‘Secret Village’, naar de geheime tuinen die te vinden zijn achter de panden van de Reguliersdwarsstraat.
Tom Derose, eigenaar van de Spijker Bar aan de Kerkstraat, herkent zich in deze trend. Hij betwijfelt of zijn bar, die sinds de jaren ’60 een trekpleister is voor de Amsterdamse gayscene, in 2030 nog zal bestaan. “De oudere generatie blijft wel komen, maar we hebben geen aanwas van jongeren.” Er is volgens Derose minder behoefte aan uitgaansgelegenheden die exclusief bedoeld zijn voor homoseksuelen.
Het gay uitgaansleven manifesteert zich vandaag meer in huisfeesten en festivals zoals Milkshake. De populariteit van dit soort organisaties illustreert volgens Irene Hemelaar, directeur LHBTI-emancipatie bij de stichting Amsterdam Gaypride, dat de gayscene zeker niet uitgedoofd is. “Maar ook daar is iedereen, homoseksueel of heteroseksueel, welkom. Die trend zal zich richting 2030 verder ontwikkelen: als je de vrijheid hebt om overal jezelf te zijn, dan hoef je jezelf niet meer af te scheiden.” Hoeveel homokroegen de afgelopen jaren precies zijn gesloten, is bij de Gaypride niet bekend.
Amsterdam geen Roze Stad meer
De afname van de traditionele homohoreca maakt het lastig voor Amsterdam om het karakter als Roze Stad te behouden, en te concurreren met andere populaire steden zoals Barcelona en Berlijn. “De ‘brand’ Gay Capital is in de jaren ’80 en ’90 internationaal gepromoot door de VVV om homoseksuele toeristen naar Amsterdam te lokken”, zegt socioloog en UvA-onderzoeker Laurens Buijs. Buijs is voorzitter van de UvA Pride, het homonetwerk van de universiteit. Gaystellen zijn vaak tweeverdieners en hebben meestal geen kinderen, waardoor ze meer uit te geven hebben. Volgens de nieuwssite Z24 verdiende Nederland in 2015 meer dan twee miljard aan LGBT-toerisme, wat meer dan een kwart procent van het totale BBP oplevert.
Maar de voorsprong die Amsterdam binnen de internationale gaycommunity had, is ze verloren. Uit onderzoek van het OIS van de Gemeente Amsterdam is gebleken dat in 2010 al driekwart van de homo’s in Amsterdam van mening was dat de stad niet meer de ‘Gay Capital of the World’ genoemd kan worden. Verwoede pogingen om de stad weer neer te zetten als gaystad, zoals een initiatief om een Homomuseum op te zetten, mislukten. Het is de vraag of het gemeentevoorstel ‘Las Vegas aan de Amstel’, dat vorige week unaniem werd aangenomen, daar verandering in gaat brengen. Dit zou het mogelijk moeten maken voor toeristen om in Amsterdam te trouwen.
Irene Hemelaar van Amsterdam Gaypride legt uit dat het gaytoerisme van Amsterdam vroeger speciaal was omdat het een van de weinige plekken ter wereld was waar je openbaar uit kon komen voor je geaardheid. “En de open sfeer die je terugvindt op festivals zoals Milkshake is vandaag nog altijd uniek. Dus als Amsterdam zich als regenbooghoofdstad wil bewijzen, dan zal ze daar de komende vijftien jaar meer op in moeten zetten.”
———————————————————————————————————————————————————
Cijfers
– Hoewel Amsterdam al enkele jaren niet meer gezien wordt als de ‘Gay Capital of the World’, staat de stad wel in de meeste reisgidsen in de top vijf homobestemmingen.
– Nederland verdiende in 2015 meer dan twee miljard aan LGBT-toerisme.
– De houding onder jongeren ten opzichte van homoseksualiteit is de afgelopen tien jaar sterk verbetert. In 2006 keurde achttien procent homo-en biseksualiteit af, in 2015 was dat nog maar zes procent.