Zondag eindigde de Wintermarkt op het Rembrandtplein. Zesentwintig houten chaletjes verkochten zowel oliebollen en stroopwafels als Franse hoeden en Italiaanse koffie. Een snurkende elandskop ontbrak niet. Deze week zullen gemeente en organisatie het evenement evalueren.
Sober
Vergeleken met vorig jaar was de Wintermarkt op het Rembrandtplein sober. Toen sierden meer dan honderd kraampjes het Damrak. Volgens stadsdeel Centrum kon dat alleen omdat de Wintermarkt de werkzaamheden aan het fietspad mocht overkappen. Nu wil het stadsdeel het nieuwe fietspad niet afsluiten. De markt moet dan op de stoep komen, die daardoor onveilig smal wordt. Het Damrak was eenmalig dus, tot grote teleurstelling bij de organisatoren.
“De Wintermarkt op het Rembrandtplein past niet bij de grootte van de stad”, zegt Wintermarkt-organisator René Duursma. “Dit zou je ook in Diemen kunnen tegenkomen.” Toch vond hij dat er iets moest komen. “Het is raar als Amsterdam niks biedt.” Editie 2015/2016 moet groter. “Ik zie een lint van Centraal Station naar Rembrandtplein.”
Evert Veldhuizen, die tweeëntwintig markthandelaren wierf voor de Wintermarkt, is minder enthousiast. “Ik had mijn mensen Damrak beloofd”, zegt hij. “Het Damrak is de beste straat van Europa, de entree van de stad. Toeristen kopen daar alles wat met Nederland te maken heeft. Wat het kost, interesseert hen niet.”
Jeugdwerkloosheid
Het had weinig gescheeld of Amsterdam had dit jaar helemaal geen wintermarkt. Pas op de dag dat de houten huisjes op Rembrandtplein verrezen, was de vergunning rond. In september blies stadsdeel Centrum de Wintermarkt nog af wegens ‘een gebrek aan allure’, net nu een ambitieus werkgelegenheidsproject in het plan was opgenomen. Honderden jongeren met weinig baanperspectief zouden als opbouwer, schoonmaker, verkoper en beveiliger op de markt werkervaring kunnen opdoen. Ideaal voor de gemeente die begin 2014 een jeugdwerkloosheidspercentage van 24 procent kende.
De gemeenteraad stemde een paar weken later wél in met de Wintermarkt op het Rembrandtplein, maar voor het werkloosheidsproject was het te laat. “Dat is voor volgend jaar. Kwaliteit kost tijd”, aldus Duursma. Zijn zakelijk partner Frans Stuy stapte uit de organisatie. Hij kon zich niet meer verenigen met de concessies. Stuy: “Je moet wel moraal hebben.”
Geen gras
In de week voor de Wintermarkt veranderde de marktopstelling nog zeven keer. Volgens het stadsdeelbestuur kwamen de organisatoren telkens met te grootse plannen die volgens hen en de politie onveilig waren en voor teveel overlast zouden zorgen. “Toen we niet op het gras mochten staan, viel de hele markt in duigen”, zegt Evert Veldhuizen. Hij moest een handvol marktverkopers afbellen. “Zij konden nergens meer terecht.”
Veldhuizen gaf zijn marktkoopmannen 20 procent korting op de kraamhuur door de verhuizing van het Damrak naar het minder drukke Rembrandtplein. “De kraampjes achter de beelden hebben zelfs gratis mogen staan.” De Wintermarkt opende ook elf dagen later, waardoor Veldhuizen opnieuw de huur met 20 procent moest verlagen. “Ik leverde 75.000 euro in op het oorspronkelijke bedrag.” Veldhuizen schat zijn verlies op 20.000 euro. “Mijn organisatie heeft een enorme deuk opgelopen. Op het Rembrandtplein doe ik niet meer mee.”
Dronken studenten
Een ander probleem was het uitgaanspubliek, volgens Veldhuizen. “’s Nachts plassen studenten tegen kraampjes en wordt achter de huisjes gedeald.” Dat Duursma positiever is, is logisch, volgens Veldhuizen. “Hij had de oliebollen, braadworsten en de glühwein. Dat wil iedereen wel, zelfs dronken studenten.”
De ondernemers van het Damrak zien de Wintermarkt graag terug. “Ik was eerst tegen”, zegt snackbar Manneken Pis, “maar het haalde geen klandizie weg.” “De markt is een verrijking van de winterperiode”, zegt de directeur van restaurant De Roode Leeuw. Dat het stadsdeel het fietspad op het Damrak niet wilt afsluiten, vindt hij onzinnig. “Het aantal fietsers is minimaal. Ik loop op het fietspad omdat het daar zo lekker rustig is.”