De gloednieuwe concerthal Ziggo Dome in Amsterdam kreeg gisteren zijn rock-’n-roll inwijding. Na de opening door Marco Borsato maandag, geeft de Amerikaanse band Pearl Jam er twee concerten. De fans van de band zijn een fenomeen. Een vaste schare volgt ze overal ter wereld, ook naar de Ziggo Dome. Een dag voor het eerste optreden bereiden ze zich voor in een pub in Amsterdam.
AMSTERDAM, 29 juni – Dimitris Kariotis (39) stelt zich niet voor als je hem een hand geeft. Dat hoeft hij niet, in dit gezelschap. Onder de hardcore Pearl Jam-fans, die zich maandagavond in de Amsterdamse pub Tara hebben verzameld, is hij een beroemdheid. The greatest of them all, wordt hij genoemd. De fan onder fans. En dat zegt iets, in dit gezelschap.
De volgelingen van de Amerikaanse rockband Pearl Jam zijn een fenomeen. Waar boegbeeld Eddie Vedder en de zijnen ook spelen, er is altijd een groep die meereist, met een toewijding die doet denken aan de groupies van The Grateful Dead in de jaren ‘70. Aan de vooravond van de concerten in de Ziggo Dome in Amsterdam is dat niet anders. Maar wat beweegt deze superfans?
„Elk concert is uniek”, legt Kariotis uit. „Daarom wil je ze allemaal zien. Dat is het mooiste aan deze band: ze spelen altijd compleet anders, dat doet geen band ze na.” Ja, valt Canadees Bartek Zalech, zijn armen onder de Pearl Jam-tatoeages, hem bij. „Ik doe dit al sinds 1994. Het is de beste band ter wereld.”
Zij zijn niet de enigen. De Tara stroomt snel vol. Zo’n tachtig fans, vrijwel zonder uitzondering gekleed in bandshirts, wisselen ervaringen uit. Favoriete nummers. Beste concerten. Leukste bandleden. Het zijn evenveel mannen als vrouwen, tussen de 25 en 55 jaar, en ze komen overal vandaan: Amerika, Canada, Israël, Italië, Groot-Brittannië, Griekenland, Scandinavië. Er is één Nederlander: Jojo van den Berg (55) uit Amersfoort.
Het gros is net uit Manchester komen vliegen, waar Pearl Jam zijn tournee twee concerten geleden begon. „Het was magistraal”, vertelt Kariotis. De verwachtingen voor de Ziggo Dome, die vanaf de grond is gebouwd om de beste akoestiek te krijgen, zijn hoog gespannen. „Die tent is toch brand new?” vraagt Canadees Zalech. „Maar we zijn niet de eerste, hoor ik. Wie is Marco Bore-sa-toh?”
De fans hebben veel over voor de ultieme concertbeleving. Ze richten hun vakanties ernaar in, volgen de band door heel Europa. Naast Amsterdam staan Berlijn, Praag, Arras, Oslo, Stockholm en Kopenhagen nog op de agenda. Deze zomer bezoeken ze tien optredens. Hun hobby kost handenvol geld: per concert minimaal 60 euro. En dan hebben we het nog niet eens over de duizenden euro’s die fans kwijt zijn aan vluchten en hotels.
„Ik spaar het hele jaar door”, zegt de Israëlische art director Shirley Bahar (30). Dit tournee gaat ze haar veertigste show meemaken. „Het zijn spirituele ervaringen”, zegt ze. „Soms lach ik, soms huil ik – en soms sta ik stokstil. Maar het is altijd emotioneel, het mooiste gevoel ter wereld. Daar heb ik alles voor over.” Landgenote Noga Nevo (30) knikt. „De dag voor een show kan ik niet eten. Alsof ik verliefd ben.”
Er zijn ook stellen. Voor een ouder Amerikaans echtpaar is Pearl Jam het belangrijkste dat ze delen, overpeinst de man. „Tenminste, na de kinderen. Denk ik.” Maar anderen vertrekken alleen, zoals superfan Kariotis. „Alleen? Je bent nooit alleen”, buldert de Griek. Hij gebaart om zich heen. „Kijk dan! Dit zijn vrienden. Je doet het niet alleen voor de shows, maar ook hiervoor.” Hij logeert in elke stad bij lokale fans, afgesproken via de Pearl Jam-website. Een tijdje terug was hij op een huwelijk in Engeland van twee mannen die hij kent van de concerten.
Pearl Jam gaat al meer dan twintig jaar mee en heeft een loyale fanclub van duizenden leden om zich heen. Daar doen ze ook wat voor terug: elke show wordt opgenomen en online uitgebracht. En fanclubleden mogen een half uur eerder de zaal in – dan staan ze mooi vooraan.
Veel fans hebben het pas gestorte asfalt voor de ingang van de Ziggo Dome eerder vandaag al betreden. Gewoon, om even te kijken waar ze die volgende dag urenlang op de grond zullen zitten. „Ja, de fanclub mag als eerste naar binnen. Maar je wilt natuurlijk ook de eerste van de fanclub zijn”, legt Jeremy Dummer (35) uit Wales uit. De Ziggo Dome ziet er niet bijzonder uit, vindt hij. „Maar het gaat natuurlijk om hoe het binnen is.”
Op de grote drukte is de Tara vanavond totaal niet berekend. Het personeel van de pub is niet in haar nopjes. De pints zijn niet aan te slepen, de enige barvrouw heeft geen moment rust. Veel te druk. En nee, stop eens met vragen, er gaat geen Pearl Jam gedraaid worden vanavond. Dat schrikt de andere bezoekers af.
En dan komt er een gitaar tevoorschijn.
Een Amerikaanse fan positioneert zichzelf op een stoel, pontificaal in het midden van de kroeg. Al snel drommen de anderen om hem heen. Vanaf de eerste akkoorden barst er gejuich los: Pearl Jam. En niet de hits, nee: de echte pareltjes. Obscure b-kantjes zoals Yellow Ledbetter, de tablatuur opgelezen van een smartphone. De muziek uit de speakers van de Tara valt weg bij het met zware accenten doorspekte gezang van de fans. Al snel regent het verzoeknummers.
Kariotis ziet het allemaal goedkeurend aan. „Bij welke band zie je dit nou nog meer?”, zegt hij hoofdschuddend, ‘Euro Tour 2012’-buttons aan omstanders cadeau doet. „We zijn hier allemaal familie, my friend.” Alleen de band, die heeft hij nog niet ontmoet.
De hele avond gonst het. Een aantal fans heeft bandleden gespot in de binnenstad. „Ik heb Mike McCready gezien!”, roept Marlana Miller (29) uit Houston. Glunderend vertelt ze dat ze met de gitarist op de foto is geweest en zelfs even met hem heeft gekletst. Nietsvermoedend liep ze over de Leidsestraat, toen ze hem een winkel zag ingaan. Ze volgde de 46-jarige rockster, die een kinderwagen voortduwde, de Intertoys in. Marlana giechelt: „Oh, man, hij is zo down to earth.”
Jason Centofanti, een twintiger uit Philadelphia, wil zanger Eddie Vedder bewegen tot het uitbrengen van liveopnames van zijn solotour. Daarvoor deelt hij flyers uit, die hij uit zijn Pearl Jam-schoudertas haalt. Tot ergernis van zijn vriendin. „Meegaan naar concerten vind ik tot daaraan toe, maar moet dit nou?”, klaagt ze. Centofani schudt zijn hoofd. „Zie je nou dat het wat oplevert?”, roept hij triomfantelijk. „Er wordt zelfs een stuk over me geschreven.”